Khi mọi người đạt được đầy đủ tài sản thì chắc chắn cuộc sống sẽ thay đổi. Vì vậy, chúng ta cùng tìm hiểu tác động của hoàn cảnh đến con người thông qua câu tục ngữ ‘Phú quý sinh lễ nghĩa’ và bài viết dưới đây.
1. Ý nghĩa của câu tục ngữ “Phú quý sinh lễ nghĩa” là gì?
Đầu tiên, thuật ngữ “phú quý” có nghĩa là giàu có và xa hoa, được thể hiện bằng tài sản và vật chất. Trong khi đó, “lễ nghĩa” chỉ đề cập đến các quy tắc, cách thức hành xử và quy định cần phải tuân thủ.
Theo Lời Phật tìm hiểu, câu tục ngữ “Phú quý sinh đức nghĩa” ám chỉ rằng khi giàu có thì đức nghĩa mới được sinh ra. Tức là khi có tiền, có tài sản, những nghi lễ, nghi thức không cần thiết cũng bắt đầu xuất hiện.
Điều này có thể là quy luật không thể tránh khỏi, vì khi chúng ta nghèo khó, nỗi đói nghèo sẽ làm chúng ta quên đi những nhu cầu khác. Khi chất lượng cuộc sống được cải thiện, con người mới có thể nghĩ đến những hoạt động phức tạp, tốn kém hay những nghi thức cầu kỳ hơn. “Lễ nghĩa” này có thể để thỏa mãn nhu cầu của bản thân, nhưng cũng có thể để “khoe” đẳng cấp, vẻ sang trọng hơn người.
Với câu ”Phú quý sinh lễ nghĩa”, có thể hiểu theo hai cách khác nhau. Một là khi đời sống vật chất đầy đủ thì con người sẽ tập trung vào đời sống tinh thần, tham gia các lễ nghi để làm cho cuộc sống tươi đẹp hơn. Hai là chỉ những người giàu có mới đua đòi, phô trương những điều không cần thiết, tiêu tốn nhiều tiền để tỏ ra vượt trội hơn người khác.
2. “Tài sản giàu có mang ý nghĩa trang trọng, còn người nghèo thì sống như kẻ trộm cắp.”
“Phú quý sinh lễ nghĩa” và “Bần cùng sinh đạo tặc” là hai câu tục ngữ thường được dùng cùng nhau. Tuy nhiên, nhiều người hiểu lầm rằng hai câu này có cùng ý nghĩa. Trong khi “Phú quý sinh lễ nghĩa” chỉ ám chỉ những hành động phô trương, thừa thãi, thì “Bần cùng sinh đạo tặc” lại có nghĩa hoàn toàn khác.
Nếu “Phú quý” được dùng để miêu tả sự giàu có, thì “bần cùng” chỉ sự nghèo khó đến mức cực độ, đường ai nấy đi. “Đạo tặc” là thuật ngữ chỉ những kẻ trộm cắp, cướp giật, lấy trộm tiền bạc hoặc các vật phẩm có giá trị cao.
“Bần cùng sinh đạo tặc” là cách nói khi mà con người quá bần hàn, không đủ để sống, đó có thể gây ra những hành vi không đúng đắn. Những hành động ăn trộm, ăn cắp xảy ra khi người ta quá nghèo, quá đói, sự nghèo khó khiến người ta làm những việc ngu ngốc.
Tài sản có tác động rất lớn đến cuộc sống của con người. Sống trong sự giàu có và đầy đủ tài sản sẽ giúp con người giữ vững đạo đức và phẩm hạnh. Ngược lại, khó khăn và nghèo đói có thể dẫn con người vào con đường sai lầm.
3. Hiểu đúng về “Tài lộc kết hợp với đức hạnh”
Hiện nay, xã hội và con người luôn phát triển, thay đổi. Tuy nhiên, những giá trị của câu tục ngữ “Phú quý sinh lễ nghĩa” vẫn được trân trọng suốt thời gian.
Nhiều người vì muốn chứng tỏ giàu có hoặc cạnh tranh với bạn bè, hàng xóm bằng cách xây nhà lớn, sử dụng xe sang và tổ chức các bữa tiệc xa hoa, dù phải nợ nhiều tỷ đồng.
Những suy nghĩ rằng cần phải “khoe khoang” và chứng tỏ sự giàu có của mình trước mắt người khác đã khiến nhiều người tự tạo cho mình những hoạt động không cần thiết, vô ích và đôi khi gây phiền toái cho người khác.
Câu tục ngữ “Sông sâu tĩnh lặng, lúa chín cúi đầu” của ông cha ta đã dạy chúng ta rằng, những người càng giỏi càng giàu thì càng khiêm tốn, giản dị. Chúng ta không nên quá chú trọng vào lễ nghĩa bề ngoài mà bỏ qua đạo đức và cốt cách bên trong, cũng như để hoàn cảnh và vật chất tác động đến bản thân mình. Thay vì dùng vật chất để thể hiện lễ nghĩa, chúng ta nên sống có đạo đức và làm những việc có ích.
4. Những câu đồng ngữ, thành ngữ nói về chất liệu thấm đượm.
Vật chất luôn có tác động đáng kể đến cuộc sống và con người. Tương tự như câu “Phú quý sinh nghĩa lễ”, các thành ngữ và tục ngữ liên quan đến vật chất bên dưới cũng mang đến cho chúng ta nhiều bài học quý giá.
- Anh em gạo, đạo nghĩa tiền.
- Bà con vì tổ vì tiên, không phải vì tiền vì gạo.
- Một mặt người bằng mười mặt của.
- Một quan tiền công không bằng một đồng tiền thưởng.
- Có thực mới vực được đạo.
- Nhân nghĩa gì bằng nhân nghĩa tiền.
- Có tích mới dịch nên tuồng.
- Niêu cơm Thạch Sanh.
- Có tiếng không có miếng.
- No ra Bụt, đói ra ma.
- Cơm cà là nhà có phúc.
- Của chìm, của nổi.
- Phù thuỷ đền gà.
- Hung chi hơn gạo, bạo chi hơn tiền
- Rao mõ không bằng gõ thớt.
- Sợ hẹp lòng, không sợ hẹp nhà.
- Kẻ có tiền chẳng mạnh thì bạo.
- Khôn như tiên không tiền cũng dại.
- Tiếng chào cao hơn mâm cỗ.
- Tốt danh hơn lành áo.
- Mạnh vì gạo, bạo vì tiền.
- Môn đăng, hộ đối.
Sau khi đọc bài viết giải thích về ý nghĩa của câu nói “Phú quý sinh lễ nghĩa”, mong rằng quý độc giả đã hiểu thêm về câu nói này và có thể đánh giá vấn đề một cách chính xác hơn.
Tìm hiểu thêm: Tổng hợp 75 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về tình cảm vợ chồng sâu sắc, ẩn chứa nhiều giá trị
Trả lời