Theo Lời Phật tìm hiểu, Thờ Ngọc Hoàng Thượng đế là một nghi thức phổ biến trong tín ngưỡng tôn giáo của người Việt. Các chùa ở miền Bắc Việt Nam từ lâu đã kết hợp thờ Ngọc Hoàng Thượng đế và các vị thần khác như Nam Tào, Bắc Đẩu, Phạm Thiên, Đế Thích….
Ngọc Hoàng Thượng đế là ai?
Ngọc Hoàng Thượng đế là vị vua của Thiên đình, chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ đất trời, biển cả và cõi âm phủ. Ngọc Hoàng đứng đầu tất cả các thần, tiên, Thánh và Nhân, sở hữu quyền lực tối cao với khả năng kiểm soát tự nhiên như mưa, sấm chớp, nước lửa… Ngọc Hoàng có thể phát lệnh cho các vị thần thực hiện ý đồ của mình, thường là những điều tốt đẹp. Ngọc Hoàng cũng có thẩm quyền phong thánh hoặc phạt các vị thần và tiên.
Vua cha Ngọc Hoàng là ai?
Trong tín ngưỡng của đạo Mẫu Việt Nam, Ngọc Hoàng được gọi là Vua cha Ngọc Hoàng, là cha của Thánh Mẫu Liễu Hạnh và là vị thần tối cao. Theo truyền thuyết, Ngọc Hoàng sinh sống và làm việc tại cung điện Thiên Phủ trên trời, nơi có đầy tiên nữ phục vụ và các thiên tướng, thiên binh canh gác. Với vị trí quan trọng trong đạo Mẫu, Ngọc Hoàng thường được tôn vinh bằng cách đặt bàn thờ riêng trong các đền và phủ thuộc hệ thống tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ.
Đền thờ Vua cha Ngọc Hoàng ở đâu?
Nằm trên mảnh đất hình đầu rồng, được bao quanh bởi hồ nước trong xanh và bóng râm của những cây nhãn lồng và cổ thụ, đền Đậu An là nơi thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế cùng với các thiên thần. Ngôi đền nằm ở thôn An Xá, xã An Viên, huyện Tiên Lữ, cách thành phố Hưng Yên khoảng 12km.
Điểm nổi bật và đặc biệt nhất của ngôi đền Đậu An chính là tòa tháp Cửu Trùng được xây dựng từ thời kỳ Lý – Trần bằng đất nung. Tháp cao 9 tầng tượng trưng cho 9 tầng mây cao vút của khu vực cửu trùng.
Tại Việt Nam, ngoài đền Đậu An tôn vinh Ngọc Hoàng Thượng đế (chỉ tính đền chính, không bao gồm việc thờ Ngọc Hoàng trong nhiều đền, chùa và điện thờ Mẫu Tam Phủ), còn một số đền sau đây:
Có Đàn Kính Thiên Tràng An tại xã Gia Sinh, Gia Viễn, Ninh Bình – một nơi tôn vinh Ngọc Hoàng Thượng đế và các vị Phạm Thiên, Đế Thích, Nam Tào, Bắc Đẩu cùng Lễ tế Thiên được tổ chức hàng năm.
Đàn Nam Giao tại khu di tích cố đô Huế là nơi được các vị vua Nhà Nguyễn tổ chức lễ tế Trời Đất vào mỗi mùa xuân. Lễ tế Nam Giao là nghi lễ cao quý nhất dưới thời quân chủ, chỉ có nhà vua mới có thể tổ chức, nhằm khẳng định tính đúng đắn của triều đại và quyền lực của Hoàng đế tuân theo ý trời để cai trị dân chúng.
Chùa Ngọc Hoàng ở thôn Đại Lai, xã Đại Lai, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh.
Chùa Ngọc Hoàng nằm tại địa chỉ số 73 đường Mai Thị Lựu, phường Đa Kao, quận 1, thành phố Hồ Chí Minh, ban đầu được xây dựng để thờ phượng Ngọc Hoàng Thượng đế.
Nhà thờ của gia đình Trương tại Thiên Tôn, Hoa Lư, Ninh Bình tôn vinh Ngọc Hoàng Thượng đế với các biệt danh Trương Hữu Nhân hay Trương Ngọc Hoàng.
Điện Bồ Hong trên đỉnh núi Cấm thuộc xã An Hảo, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.
Chùa Vân An tại thị trấn huyện Bảo Lạc, Cao Bằng tôn vinh Ngọc Hoàng Thượng đế và Quan thế âm Bồ Tát qua lễ hội Lồng Tồng hàng năm vào ngày mùng 9 tháng Giêng – ngày sinh của Ngọc Hoàng Thượng đế.
Đền Ô Xuyên nằm ở xã Cổ Bì, Bình Giang, Hải Dương và được tôn vinh Ngọc Hoàng Thượng đế cùng 5 vị Thành hoàng làng. Theo truyền thuyết, đây là điểm đến mà Ngọc Hoàng thường ghé thăm và tận hưởng cuộc sống xa hoa.
Tiệc Vua cha Ngọc Hoàng vào ngày nào?
Vào ngày 9 tháng 1 Âm lịch là ngày Thánh Đản, Ngọc Hoàng xuống trần để xét xử phúc tội. Cùng với ông có rất nhiều các vị thần tiên như Kim Đồng Ngọc Nữ, 7 vạn thiên binh thiên tướng, Thần Tài, Văn Xương, Tử Vi Đại Đế, Nam Tào Bắc Đẩu, Thái Ất Chân Nhân, Chú Sinh Nương Nương, Phúc Lộc Thọ… Các vị thần tiên đang cai quản dưới hạ giới như Thổ Công, Táo Quân, Địa Phủ, Thành Hoàng, Thổ Địa, các vị thần sông, thần núi, thần đường, thần giếng, thần cửa, vua bếp, thần cây… Đều chờ đón Ngọc Hoàng đến để xét phúc tội.
Với sự chỉ đạo của Ngọc Hoàng, các vị thần tiên sẽ tha tội và ban phước cho 10 phương, 6 cõi, do đó tất cả mọi người trong Tam giới đều tổ chức lễ nghinh thỉnh Ngọc Hoàng và cầu nguyện. Vì vậy, tại các Đền, Miếu, Quán, Thành Hoàng và các địa điểm khác, mọi người dâng 18 món ăn và tấu sớ cầu mong Ngọc Hoàng sẽ tha tội và ban phước suốt cả năm.
Đặc biệt là đối với những gia đình vừa mất người thân dưới lòng đất, hoặc những người bị oan nghiệt, bị bất công khi qua đời, hoặc những người chết mà hồn vẫn còn lang thang khắp nơi trên đất khách xa quê hương. Hoặc những gia đình có tổ tiên gánh nặng. Chúng tôi mong Ngọc Hoàng sớm giải oan cho họ và giúp họ được an khang, đầy đủ phúc lợi trên trần gian.”
Phong tục cúng vía trời được người dân Việt Nam và người Hoa duy trì cho đến ngày nay. Theo quan niệm, cúng vía trời phải được thực hiện vào lúc Tý, khi bắt đầu một ngày mới và mặt trời chưa mọc. Vậy, để chuẩn bị lễ vật cúng mùng 9 tháng Giêng, phải làm thế nào?
Mâm lễ cúng vía Ngọc Hoàng
Về việc cúng lễ, theo cách đơn giản nhưng được sử dụng phổ biến là nhang, đèn cầy, một đĩa hoa quả, hoa tươi, trà (hoặc nước lã). Tuy nhiên, để cúng Trời/Ngọc Hoàng đầy đủ, đúng theo phong tục cổ truyền, vẫn có những gia đình khá giả – đặc biệt là người Hoa trong khu vực Chợ Lớn – thực hiện nghiêm chỉnh, bao gồm “hương, đăng, hoa, trà, quả, phẩm” trong việc cúng lễ.
Bên cạnh các vật dụng đơn giản, nhiều gia đình còn chuẩn bị món “lễ” cuối cùng là “phẩm” (đồ cúng), để cúng Trời phải là các loại đồ khô (như: bột khoai, bột bán kim, nấm mèo, đông cô, táo tàu, bùn tàu, tàu hủ ki, phổ tai…), Với số lượng tính theo số lẻ, là 5, 7 hay 9 loại tùy theo từng gia đình.
Người chủ của Vàng mã cần sắm chuẩn bị những đống tiền vàng (đặc biệt phải có màu vàng), một cặp hộp giấy (một cái màu vàng và một cái màu bạc), và một cặp hộp giấy (giống như hộp xách nước, một cái màu vàng kim và một cái màu bạc). Ngoài ra, họ cũng cần chuẩn bị một cặp mía màu vàng còn nguyên ngọn và đường đổ vào khuôn. Loại đường này được dùng để cúng Trời/Ngọc Hoàng, được thêm màu vàng, đỏ hoặc hồng, sau đó nấu đổ vào khuôn thành hình tháp lục giác, kỳ lân, lý ngư, thỏi vàng…
Bài khấn Vua cha Ngọc Hoàng
Nam mô a di đà Phật.
Nam mô a di đà Phật.
Nam mô a di đà Phật.
Tôi xin kính thưa Đức Vua Ngọc Hoàng Thượng Đế, Đức Vua Bát Hải, Đức Vua Thủy Tề, và các vị quan nam tào bắc đẩu, tứ đại thiên vương, thiên long hộ pháp.
Con xin cung thỉnh Ngũ vị Hoàng tử, ngũ vị Tiên Ông.
Con xin cầu nguyện và tôn vinh Đức Hoàng Thiên Quốc mẫu, Mộc Công thiên mẫu, Mẫu Bát Hải, Mẫu Thủy tề và Thánh mẫu Cửu trùng thiên.
Con xin kính cầu sự giúp đỡ của Đức Phật A Di Đà, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni – Giáo chủ cõi cực lạc Sa Bà, Đức Phật Mẫu Chuẩn Đề Quan Thế Âm Bồ Tát, Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông và tất cả các vị Phật, Bồ Tát, La Hán và Hộ Pháp.
Con kính cùng cầu nguyện đến các Vua, các Mẫu, các quan chầu, Mẫu đầu tiên, Mẫu thứ hai, Mẫu thứ ba và ba tòa đức Thánh mẫu.
Con xin cung thỉnh Tứ phủ chầu bà, Tứ phủ vạn linh, long thiên thánh chúng vị tiền.
Con kính cầu đến các vị tiên thiên, tiên thánh, tiên thần, Đức Thánh Tản Viên Sơn Thần, Đức Thánh Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, các thánh cô, thánh cậu và linh hồn của núi sông.
Con xin kính cầu sự giúp đỡ của các Thần vị trí địa phương, Thần chủ của đất trời, Thần bảo vệ đất đai, Thần tài, và Thần bảo vệ quân đội Táo công và tất cả các thần linh đang cai quản …(Địa chỉ nhà con).
Con xin kính cầu tới tổ tiên hai bên gia đình, các hội đồng gia đình, các vị ông bà, các vị vong linh, hương hồn gia đình, cùng các thành viên trẻ tuổi trong gia đình.
Hôm nay ngày ….. Tháng ….. Năm …… Chúng con: (họ tên chồng, vợ rồi đến các con….).
Có nén hương, chút lễ mọn với lòng thành kính dâng lên Trời, Phật, các cung các cõi linh thiêng.
Xin các vị gia hộ hãy giúp đỡ chúng tôi: được may mắn, hỗ trợ, được tôn trọng, kính trọng, được sự giúp đỡ từ bạn bè và gia đình để công việc suôn sẻ. Chúng tôi mong muốn có một ngôi nhà ấm cúng, yên tĩnh và hạnh phúc, sức khỏe tốt cho con cái, có tài lộc, có điều kiện và phương tiện để làm việc thiện, tích lũy phúc đức và tôn vinh danh tiếng cho dòng họ và tổ tiên.
Chúng tôi tôn kính cầu nguyện và kính cẩn nhờ các thần linh, các vị thần, và các cung đình linh thiêng trợ giúp và lắng nghe những lời cầu nguyện của chúng tôi.
Nam mô a di đà Phật.
Nam mô a di đà Phật.
Nam mô a di đà Phật.
Trả lời