Đền Đông Cuông ở tỉnh Yên Bái là một trong 2 ngôi đền quan trọng linh thiêng nằm ở phía trên của sông Hồng đã trở nên nổi tiếng từ lâu. Đền Đông Cuông là nơi thờ phụng Mẫu Đệ Nhị Thượng ngàn trong truyền thống thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.
- Dạo đêm, tìm đến các quán ăn đêm phố cổ Hà Nội.
- Đèo Khau Cốc Chà Cao Bằng thách thức các tay lái mạo hiểm.
- Đắm mình trong không gian bình yên của Trạm Tấu Yên Bái.
Đền Đông Cuông nằm ở thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh . Đây là một trong 2 ngôi đền quan trọng và linh thiêng ở thượng lưu sông Hồng đã nổi tiếng từ lâu. Đền Đông Cuông là nơi thờ chính Mẫu Đệ Nhị Thượng ngàn trong phong tục thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.
Đền Đông Cuông liên quan mật thiết đến lịch sử hào hùng.
Theo dân gian truyền thuyết, đây ban đầu là một ngôi đền nhỏ dành để thờ cúng các thần linh núi rừng. Trong thời Lê, ngôi đền trở thành một đình, và sau đó, trong triều đại Nguyễn, nó được chuyển đổi thành một đền.
Dựa vào ghi chú của Lê Quý Đôn trong “Kiến văn tiểu lục”, ngôi miếu này thời Đông Quang công chúa, người được nhân dân yêu mến làm vì nhiều công việc tốt, giúp nhân dân xây dựng làng, chữa bệnh và cứu đói.
Các đồng chí lãnh đạo các sở, ban ngành và lãnh đạo huyện Văn Yên thực hiện nghi lễ dâng hương tại đền mẫu. Ảnh: Tạp chí Người làm báo
Đến thời vua Lê Thái Tổ bà được nhận danh hiệu Lê Mại Đại Vương, bảo vệ vua Lê chống lại quân xâm lược ngoại bang nên Đền Đông Cuông còn được gọi là đền Thần Vệ quốc.
Khu vực cổng chính của đền Đông Cuông. Ảnh: Báo Lao động
Ban quản lý di sản đền Đông Cuông cho biết, đền Đông Cuông là một khu di tích gồm 4 điểm, bao gồm đền chính, miếu Cô, miếu Cậu và miếu Đức Ông. Trong đền chính có nơi cấm thờ hai bức tượng, cung mẫu có phần cung công chúa và phía bên phải là cung Sơn Trang, bên trái thờ Thần Triều.
Bên cạnh đó, đền còn thờ các anh hùng dân tộc thiểu số như anh hùng Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng… Và cùng với các vị tướng nhà Trần đã đạt được chiến thắng trong ba cuộc kháng chiến chống lại quân Nguyên Mông (1258-1288).
Khu vực đền chính của đền Mẫu Đông Cuông. Ảnh: Báo Lao động
Hiện nay, đền Đông cuông là một trong 2 ngôi đền quan trọng ở khu vực giàu có sông Hồng có lịch sử lâu đời. Vào năm 1995, Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái đã quyết định cho phép người dân địa phương xây dựng lại đền Đông Cuông trực tiếp trên cơ sở của ngôi đền cũ.
Năm 2000, UBND tỉnh Yên Bái công nhận đền Đông Cuông là một Di tích lịch sử – văn hoá cấp tỉnh. Và vào ngày 22/1/2009, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận đền là một Di tích lịch sử – văn hoá cấp quốc gia.
Các hoạt động hội hè, tín ngưỡng tại đền Mẫu Đông cuông.
Cấu trúc khuôn viên đền và miếu thần linh cũng như động sơn trang, mặc dù đã tồn tại từ thời xa xưa nhưng những ngôi đền vẫn giữ được đặc điểm đặc trưng văn hóa và bản sắc dân tộc của người Tày Khao Đông Cuông.
Theo các nhà văn hoá dân gian đánh giá, đền Đông Cuông là vùng bắt đầu, điển hình của đền Mẫu Thượng Ngàn trong hệ thống đền Mẫu của người Việt.
Nghi lễ dâng chúc văn trong ngày hội đầu năm. Ảnh: Tạp chí Người làm báo
Theo tập quán địa phương, hàng năm vào khoảng tháng giêng đến tháng 3 âm lịch và dịp cuối năm từ tháng 8 đến tháng 12 âm lịch, mọi người từ khắp cả nước lại đến đây để tổ chức lễ Mẫu, “bắc ghế hầu Thánh”.
Những hoạt động thực hành thờ Mẫu Tam phủ và Mẫu Thượng ngàn đã tồn tại từ thời xa xưa trong các hoạt động tín ngưỡng của người dân Văn Yên. Đặc biệt, nghi thức “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại.
Nghi lễ tế trâu trắng trong ngày hội đầu năm. Ảnh: Tạp chí người làm báo
Với những đặc điểm độc đáo về tín ngưỡng, đền Mẫu Đông Cuông đã trở thành điểm nhấn tâm linh thu hút đông đảo du khách từ khắp nơi. Mỗi năm, có hàng trăm lượt du khách từ khắp các tỉnh thành trên toàn quốc đến thăm và dâng hương tôn kính Mẫu, chiêm ngưỡng cảnh đền, xin phước và mong tìm được sự an lành.
Trò chơi kéo co được tổ chức trong phần hội có sự tham gia của đông đảo du khách và người dân địa phương. Ảnh: Tạp chí Người làm báo.
Lễ hội đền lớn nhất diễn ra vào ngày mão đầu năm âm lịch kéo dài khoảng 3 – 4 ngày, hội đền gồm phần lễ và phần hội. Trong đó, phần lễ được tổ chức tại đền Mẫu theo phong tục truyền thống đón ông mo về đền, thả trâu trắng tế thần, lễ rước kiệu Mẫu sang sông và lễ dâng hương.
Trò chơi dân gian Đẩy gậy do người dân địa phương thi đấu. Ảnh: Tạp chí Người làm báo
Còn phần hội có nhiều hoạt động dân gian đặc trưng mang tính chất văn hóa dân tộc được tổ chức như các màn ném con, đánh yến, bắn cung…. Và các hoạt động thể thao văn hóa như bóng chuyền, đẩy gậy, kéo co, đua thuyền….
Phần hội thu hút được đông đảo du khách đến trải nghiệm. Ảnh: Tạp chí người làm báo
Nhiều đặc sản Yên Bái nói riêng và khu vực Tây Bắc nói chung.
Đến với đền Đông Cuông, bên cạnh việc khám phá cảnh đẹp của đền, du khách cũng có cơ hội thưởng thức những món đặc sản nổi tiếng của vùng núi Tây Bắc.
Từ món thịt trâu nấu trong nồi hương vị của núi rừng Tây Bắc, vừa chắc chắn vừa thơm ngon; hay món muồm muỗm chiên giòn vừa thơm ngon mà ít ai có cơ hội trải nghiệm.
Đặc sản thịt trâu sấy Tây Bắc dai ngon tuyệt vời. Ảnh: Đặc sản Hoàng Lâm
Hơn nữa, còn có những món ăn đặc biệt như lạp xưởng Yên Bái, mật ong nhãn Văn Chấn, rượu táo mèo được biết đến rộng rãi.
Tìm hiểu thêm: Vương Cô Đệ Nhất là ai và đền thờ ở đâu?
Muồm muỗm rang giòn thơm ngon béo ngậy. Ảnh: VOV
Từ năm 2019, đền Đông Cuông đã tiến hành sửa chữa lại đền chính và mở rộng nhiều công trình bổ sung trong khuôn viên đền để phục vụ du khách từ khắp nơi. Nếu có cơ hội đến thăm địa điểm này trong chuyến hành hương, bạn đừng quên thưởng thức một số món đặc sản đặc trưng của vùng núi rừng Tây Bắc nhé!
Trả lời