Theo Lời Phật tìm hiểu, hiện nay phong tục cưới hỏi ở miền Bắc đã có nhiều sự thay đổi. Tuy nhiên, 4 nghi lễ chính gồm “Dạm ngõ, Ăn hỏi, Đón dâu, Lại mặt” vẫn được duy trì cho đến hiện tại.
Lễ đón tiễn (chạm ngõ)
Lễ dừng chân hay lễ chạm chân là nghi lễ bắt đầu cho phong tục cưới hỏi của người Kinh. Đây là nghi lễ đặc biệt quan trọng và không thể bỏ qua trong đám cưới truyền thống của người miền Bắc. Vì vậy, trước khi tổ chức lễ dừng chân thì gia đình của chú rể sẽ chọn ngày tốt trong tháng. Mục đích của lễ dừng chân là “người trưởng thành” từ gia đình của chú rể sang gia đình của cô dâu để trò chuyện và xin phép gia đình cô dâu, để chú rể có thể chính thức qua lại với cô dâu.
Các thủ tục và đồ trang trí trong lễ dạm ngõ khá đơn giản nhưng cần sự ấm áp và thân thiện của gia đình hai bên. Tuy nhiên, đồ trang trí cần có trong lễ dạm ngõ là: mười bông hoa trầu, chè, thuốc và bánh kẹo và tất cả phải là số lượng chẵn.
Thành phần tham gia vào ngày lễ dạm ngõ cũng chỉ trong gia đình hai họ của cô dâu, chú rể như: Ông bà, cha mẹ và anh chị em sinh đôi của cô dâu chú rể.
Việc tiếp đón nhà trai cũng rất dễ dàng và thân thiện. Nhà gái đã chuẩn bị sẵn trà, thuốc, bánh kẹo, trái cây… Để mời khách từ gia đình của chú rể. Sau khi nhà trai trao lễ, nhà gái nhận và đặt lên bàn thờ tổ tiên để thắp hương.
Sau đó, cả hai phía gia đình ngồi xuống trò chuyện, để thảo luận về các thủ tục khác cho lễ hỏi và lễ cưới và thống nhất ngày, giờ để tiến hành những thủ tục đó. Lễ chạm ngõ là bước đầu tiên để tiến tới cuộc sống hôn nhân, người phụ nữ lúc này có thể coi như đã tìm thấy điểm dừng của cuộc đời mình.
Buổi lễ đính hôn
Sau lễ dạm ngõ là lễ ăn hỏi hay còn được gọi là lễ nạp tài. Nghi lễ này được coi như một thông báo chính thức của hai bên gia đình về việc hứa gả con cái.
Nếu trước đây, phong tục kết hôn của người miền Bắc sẽ tách biệt lễ ăn hỏi, xin cưới và nạp tài thì hiện nay để tiết kiệm thời gian cả hai bên, lễ ăn hỏi sẽ bao gồm cả ba nghi lễ trên.
Trong lễ ăn hỏi, phía nhà trai sẽ mang đến phía nhà gái 30 cặp trầu và tráp để tiến hành lễ ăn hỏi. Sau khi bố của chú rể và bố của cô dâu giới thiệu các thành viên tham dự, mẹ của chú rể sẽ lần lượt trình bày 30 cặp trầu này. Cặp trầu đầu tiên dùng cho nghi thức ăn hỏi, cặp trầu thứ hai dùng cho nghi thức xin cưới và cặp trầu thứ ba dùng cho lễ nạp tài.
Sau khi nhận 30 chục trầu từ nhà trai, nhà gái sẽ tiếp tục nhận các tráp ăn hỏi. Tùy thuộc vào gia đình, số lượng tráp ăn hỏi ở đây có thể là: 5, 7, 9, 11 nhưng phải là số lẻ và các vật lễ trong các tráp phải là bội số của 2. Trong mỗi tráp, các vật lễ ăn hỏi bắt buộc phải có mâm xôi, lợn quay, bánh cốm, bánh xu xê, chè, rượu, trầu cau và thuốc lá.
Đồ lễ đính hôn được nhà gái lấy một chút để đốt hương trên bàn thờ tổ tiên. Sau đó, nhà gái thường sẽ chia cho nhà trai một phần và giữ lại hai phần. Phần đồ lễ giữ lại này sẽ được nhà gái sử dụng để mời cưới.
Kết thúc, cô dâu và chú rể sẽ gặp gỡ gia đình của nhau, đổ nước, mời các vị khách quan trọng từ hai bên gia đình.
Có một số địa phương, trong lễ ăn hỏi nhà trai phải chuẩn bị một số tiền được gọi là tiền thách cưới hoặc tiền nạp tài. Số tiền này được xem là sự đồng ý, là lời cảm ơn chân thành của nhà trai đến nhà gái vì đã có công sinh con, nuôi dưỡng con dâu mà họ sắp đón về. Tiền lễ này còn mang ý nghĩa khác, nó cũng được coi là phần công sức và tiền bạc của nhà trai đóng góp vào việc chăm sóc con dâu trước ngày cưới. Nhà gái có thể sử dụng số tiền này để mua sắm quần áo, trang phục cho cô dâu trước khi vào nhà chồng.
Lễ đón cô dâu
Sau buổi ăn hỏi, buổi lễ kết hôn sẽ được tổ chức vào ngày tốt mà gia đình của cô dâu và chú rể đã chọn. Buổi lễ kết hôn là nghi lễ quan trọng nhất trong phong tục cưới hỏi ở miền Bắc và gia đình của chú rể sẽ chính thức đón cô dâu về nhà.
Thủ tục đám cưới nhà trai sẽ có một bữa tiệc và phong bì tiền mặt. Số tiền này có thể do nhà gái đưa ra hoặc do nhà trai tự quyết định số tiền và đặt vào phong bì đỏ trong khay nhỏ do mẹ chú rể cầm để trao tặng cho cô dâu mới.
Phần tiền dẫn hỏi không có ý nghĩa mua bán mà nó thể hiện sự tôn trọng của gia đình nhà trai cũng như muốn đóng góp một phần tiền cho lễ cưới của gia đình nhà gái.
Sau khi cả hai bên gia đình giới thiệu thành viên tham dự trong lễ cưới, nhà trai sẽ trao đầu xin dâu cho nhà gái đồng thời xin phép chú rể lên phòng đón cô dâu.
Dâu, rể tổ chức lễ gia tiên tại nhà của cô dâu, thắp hương lên bàn thờ tổ tiên, mời trà người trưởng thành và ra mắt gia đình. Cuối cùng là xin phép được đưa cô dâu về nhà chồng.
Phong tục kết hôn chọn ngày
Tùy thuộc vào tuổi của cô dâu, theo quan niệm sẽ có phong tục cưới lấy ngày khác nhau. Phong tục này ở một số địa phương còn được gọi là đón dâu hai lần.
Vào ngày rước dâu, bên cạnh các thủ tục truyền thống sẽ có thêm thủ tục đón dâu. Cô dâu về nhà của chú rể và ở lại. Và vào sáng hôm sau thì tự về đặc biệt là không được để ai biết. Xem như đây là một lần ra mắt.
Họp lại mặt
Sau khi hoàn thành lễ cưới, người miền Bắc sẽ tiến hành nghi lễ “lại mặt”. Đây cũng là một nghi lễ quan trọng và bắt buộc trong phong tục cưới hỏi của người Kinh.
Buổi gặp mặt lại được tổ chức ấm cúng bao gồm các thành viên 2 bên gia đình. Buổi gặp mặt lại thể hiện lòng biết ơn của cô dâu, chú rể với gia đình nhà gái dù đã lấy chồng nhưng vẫn không quên tôn trọng bố mẹ ruột. Đồng thời đây còn là dịp để gia đình chú rể thể hiện sự tôn trọng, chu đáo của mình với gia đình cô dâu.
Lễ tái ngộ có thể được tổ chức sau lễ cưới 1, 2 ngày hoặc sau khi cặp đôi hưởng tuần trăng mật về. Tuy nhiên, thời gian này không được kéo dài quá lâu.
Mong rằng những điều mà Lời Phật chia sẻ ở trên đã giúp các bạn hiểu thêm về những lễ nghi, phong tục trong việc tổ chức đám cưới ở miền Bắc. Từ đó giúp các cặp đôi trẻ và gia đình có thể chuẩn bị một cách tỉ mỉ và đầy đủ nhất cho ngày quan trọng trong cuộc sống.
Hiện nay phong tục cưới hỏi ở miền Bắc đã có nhiều sự thay đổi. Tuy nhiên, 4 nghi lễ chính gồm “Dạm ngõ, Ăn hỏi, Đón dâu, Lại mặt” vẫn được duy trì cho đến hiện tại.
Lễ đón tiễn (chạm ngõ)
Lễ dừng chân hay lễ chạm chân là nghi lễ bắt đầu cho phong tục cưới hỏi của người Kinh. Đây là nghi lễ đặc biệt quan trọng và không thể bỏ qua trong đám cưới truyền thống của người miền Bắc. Vì vậy, trước khi tổ chức lễ dừng chân thì gia đình của chú rể sẽ chọn ngày tốt trong tháng. Mục đích của lễ dừng chân là “người trưởng thành” từ gia đình của chú rể sang gia đình của cô dâu để trò chuyện và xin phép gia đình cô dâu, để chú rể có thể chính thức qua lại với cô dâu.
Các thủ tục và đồ trang trí trong lễ dạm ngõ khá đơn giản nhưng cần sự ấm áp và thân thiện của gia đình hai bên. Tuy nhiên, đồ trang trí cần có trong lễ dạm ngõ là: mười bông hoa trầu, chè, thuốc và bánh kẹo và tất cả phải là số lượng chẵn.
Thành phần tham gia vào ngày lễ dạm ngõ cũng chỉ trong gia đình hai họ của cô dâu, chú rể như: Ông bà, cha mẹ và anh chị em sinh đôi của cô dâu chú rể.
Việc tiếp đón nhà trai cũng rất dễ dàng và thân thiện. Nhà gái đã chuẩn bị sẵn trà, thuốc, bánh kẹo, trái cây… Để mời khách từ gia đình của chú rể. Sau khi nhà trai trao lễ, nhà gái nhận và đặt lên bàn thờ tổ tiên để thắp hương.
Sau đó, cả hai phía gia đình ngồi xuống trò chuyện, để thảo luận về các thủ tục khác cho lễ hỏi và lễ cưới và thống nhất ngày, giờ để tiến hành những thủ tục đó. Lễ chạm ngõ là bước đầu tiên để tiến tới cuộc sống hôn nhân, người phụ nữ lúc này có thể coi như đã tìm thấy điểm dừng của cuộc đời mình.
Buổi lễ đính hôn
Sau lễ dạm ngõ là lễ ăn hỏi hay còn được gọi là lễ nạp tài. Nghi lễ này được coi như một thông báo chính thức của hai bên gia đình về việc hứa gả con cái.
Nếu trước đây, phong tục kết hôn của người miền Bắc sẽ tách biệt lễ ăn hỏi, xin cưới và nạp tài thì hiện nay để tiết kiệm thời gian cả hai bên, lễ ăn hỏi sẽ bao gồm cả ba nghi lễ trên.
Trong lễ ăn hỏi, phía nhà trai sẽ mang đến phía nhà gái 30 cặp trầu và tráp để tiến hành lễ ăn hỏi. Sau khi bố của chú rể và bố của cô dâu giới thiệu các thành viên tham dự, mẹ của chú rể sẽ lần lượt trình bày 30 cặp trầu này. Cặp trầu đầu tiên dùng cho nghi thức ăn hỏi, cặp trầu thứ hai dùng cho nghi thức xin cưới và cặp trầu thứ ba dùng cho lễ nạp tài.
Sau khi nhận 30 chục trầu từ nhà trai, nhà gái sẽ tiếp tục nhận các tráp ăn hỏi. Tùy thuộc vào gia đình, số lượng tráp ăn hỏi ở đây có thể là: 5, 7, 9, 11 nhưng phải là số lẻ và các vật lễ trong các tráp phải là bội số của 2. Trong mỗi tráp, các vật lễ ăn hỏi bắt buộc phải có mâm xôi, lợn quay, bánh cốm, bánh xu xê, chè, rượu, trầu cau và thuốc lá.
Đồ lễ đính hôn được nhà gái lấy một chút để đốt hương trên bàn thờ tổ tiên. Sau đó, nhà gái thường sẽ chia cho nhà trai một phần và giữ lại hai phần. Phần đồ lễ giữ lại này sẽ được nhà gái sử dụng để mời cưới.
Kết thúc, cô dâu và chú rể sẽ gặp gỡ gia đình của nhau, đổ nước, mời các vị khách quan trọng từ hai bên gia đình.
Có một số địa phương, trong lễ ăn hỏi nhà trai phải chuẩn bị một số tiền được gọi là tiền thách cưới hoặc tiền nạp tài. Số tiền này được xem là sự đồng ý, là lời cảm ơn chân thành của nhà trai đến nhà gái vì đã có công sinh con, nuôi dưỡng con dâu mà họ sắp đón về. Tiền lễ này còn mang ý nghĩa khác, nó cũng được coi là phần công sức và tiền bạc của nhà trai đóng góp vào việc chăm sóc con dâu trước ngày cưới. Nhà gái có thể sử dụng số tiền này để mua sắm quần áo, trang phục cho cô dâu trước khi vào nhà chồng.
Lễ đón cô dâu
Sau buổi ăn hỏi, buổi lễ kết hôn sẽ được tổ chức vào ngày tốt mà gia đình của cô dâu và chú rể đã chọn. Buổi lễ kết hôn là nghi lễ quan trọng nhất trong phong tục cưới hỏi ở miền Bắc và gia đình của chú rể sẽ chính thức đón cô dâu về nhà.
Thủ tục đám cưới nhà trai sẽ có một bữa tiệc và phong bì tiền mặt. Số tiền này có thể do nhà gái đưa ra hoặc do nhà trai tự quyết định số tiền và đặt vào phong bì đỏ trong khay nhỏ do mẹ chú rể cầm để trao tặng cho cô dâu mới.
Phần tiền dẫn hỏi không có ý nghĩa mua bán mà nó thể hiện sự tôn trọng của gia đình nhà trai cũng như muốn đóng góp một phần tiền cho lễ cưới của gia đình nhà gái.
Sau khi cả hai bên gia đình giới thiệu thành viên tham dự trong lễ cưới, nhà trai sẽ trao đầu xin dâu cho nhà gái đồng thời xin phép chú rể lên phòng đón cô dâu.
Dâu, rể tổ chức lễ gia tiên tại nhà của cô dâu, thắp hương lên bàn thờ tổ tiên, mời trà người trưởng thành và ra mắt gia đình. Cuối cùng là xin phép được đưa cô dâu về nhà chồng.
Phong tục kết hôn chọn ngày
Tùy thuộc vào tuổi của cô dâu, theo quan niệm sẽ có phong tục cưới lấy ngày khác nhau. Phong tục này ở một số địa phương còn được gọi là đón dâu hai lần.
Vào ngày rước dâu, bên cạnh các thủ tục truyền thống sẽ có thêm thủ tục đón dâu. Cô dâu về nhà của chú rể và ở lại. Và vào sáng hôm sau thì tự về đặc biệt là không được để ai biết. Xem như đây là một lần ra mắt.
Họp lại mặt
Sau khi hoàn thành lễ cưới, người miền Bắc sẽ tiến hành nghi lễ “lại mặt”. Đây cũng là một nghi lễ quan trọng và bắt buộc trong phong tục cưới hỏi của người Kinh.
Buổi gặp mặt lại được tổ chức ấm cúng bao gồm các thành viên 2 bên gia đình. Buổi gặp mặt lại thể hiện lòng biết ơn của cô dâu, chú rể với gia đình nhà gái dù đã lấy chồng nhưng vẫn không quên tôn trọng bố mẹ ruột. Đồng thời đây còn là dịp để gia đình chú rể thể hiện sự tôn trọng, chu đáo của mình với gia đình cô dâu.
Lễ tái ngộ có thể được tổ chức sau lễ cưới 1, 2 ngày hoặc sau khi cặp đôi hưởng tuần trăng mật về. Tuy nhiên, thời gian này không được kéo dài quá lâu.
Mong rằng những điều mà Lời Phật chia sẻ ở trên đã giúp các bạn hiểu thêm về những lễ nghi, phong tục trong việc tổ chức đám cưới ở miền Bắc. Từ đó giúp các cặp đôi trẻ và gia đình có thể chuẩn bị một cách tỉ mỉ và đầy đủ nhất cho ngày quan trọng trong cuộc sống.
Trả lời