LÊ THANH HÀ
1. Khái quát về lịch sử ra đời và phát triển của Hồi giáo.
Hoàn cảnh lịch sử dẫn đến sự ra đời của hồi giáo.
Hồi giáo (tôn giáo của người Hồi) được gọi là đạo Islam (theo tiếng Ảrập có nghĩa là tuân theo ý chân chủ) xuất hiện ở bán đảo Ảrập vào khoảng thế kỷ thứ VII. Ảrập Xêut là quê hương của Hồi giáo. Hồi giáo ra đời do hàng loạt nguyên nhân kinh tế, xã hội, tư tưởng liên quan đến sự chuyển đổi từ chế độ công xã nguyên thủy sang xã hội có giai cấp của các tộc người vùng Trung cận Đông và yêu cầu thống nhất các bộ lạc trong bán đảo Ảrập thành một nhà nước phong kiến thần quyền do đó cần một tôn giáo độc thần để thay thế những tôn giáo đa thần tồn tại ở đó từ trước.
Sự ra đời và phát triển của Hồi giáo.
Sự xuất hiện của Hồi giáo liên quan đến tên của một nhân vật nổi tiếng là giáo chủ Mohammed (Mahomet). Mohammed (570 – 632) là một cá nhân thuộc dòng họ Casimu ở Mecca.
Tục truyền rằng khi Mohammed tròn 40 tuổi (năm 610) ông một mình vào trong một hang nhỏ trong núi Xira, ngoại ô Mecca để tu luyện và suy ngẫm. Trong một đêm thần thánh, Allah (Ala – Chân chủ) đã sai thiên sứ Gabrien đến truyền đạt Thần dụ và lần đầu tiên ”khám phá” cho ông sự thật của Kinh Coran khiến ông trở thành ”Thánh thụ mệnh” và ông tự xưng là đã tiếp nhận sứ mệnh của chân chủ trao cho và bắt đầu truyền bá. Ban đầu ông mật thảo truyền giáo trong số những bạn bè thân thiết và họ trở thành những tín đồ đầu tiên, sau đó sự truyền bá trở nên công khai, đối tượng mở rộng tới công chúng ở Mecca nhưng bị giới quý tộc tấn công và hại. Môhamet đã thoát được đến Yathrib (sau đổi thành Madinah – Thành phố tiên tri). Tại đây ông khởi xướng và tổ chức công đồng đấu tranh và cuộc cách mạng của ông giành được thành công. Sau đó ông tổ chức vũ trang cho các tín đồ (Muslim) và sử dụng khẩu hiệu ”Chiến đấu vì Allah” và đánh bại được giới quý tộc ở Mecca.
Cùng với việc mở rộng phạm vi truyền bá, Mohammed còn liên minh với các bộ tộc và sử dụng sức mạnh để buộc các thế lực còn lại phải tuân theo Hồi giáo. Có thể nói cuộc cách mạng do Mohammed lãnh đạo là một cuộc cách mạng tôn giáo và cải cách xã hội kết hợp với nhau. Sự ra đời của Hồi giáo đã mở ra một thời kỳ lịch sử mới thống nhất trên bán đảo Ả Rập.
Hiện nay trên toàn thế giới có khoảng 900 triệu người theo đạo Hồi có mặt ở hơn 50 quốc gia trên các lục địa khác nhau, nhưng tập trung chủ yếu ở các nước Ả Rập (trừ Libya và Israel) và chiếm đa số ở các nước như Iran, Iraq, Pakistan, Afghanistan, Thổ Nhĩ Kỳ… Và một số nước ở vùng Trung Á và Đông Nam Á (chủ yếu là Indonesia). Một số quốc gia xem mình là quốc gia Hồi giáo. Tuy nhiên, Hồi giáo ở các quốc gia khác nhau đã phân thành các phái khác nhau, nhưng về cơ bản không đối lập nhau.
2. Nội dung cơ bản của Hồi giáo.
Giáo lý của Hồi giáo.
Theo Lời Phật tìm hiểu, đặc điểm giáo lý của Hồi giáo là rất đơn giản nhưng quy tắc và nghi thức rất phức tạp và nghiêm khắc thậm chí đến mức nghiêm ngặt và đôi khi nó vượt ra ngoài phạm vi tôn giáo và trở thành một tiêu chuẩn pháp lý của xã hội. Trong Hồi giáo khó thấy ranh giới giữa cái thiêng và cái tục.
Giáo lý cơ bản của Hồi giáo là Kinh Quran (Quran theo nguyên nghĩa tiếng Ảrập là “đọc”) vì đó là những lời nói của Muhammed được ghi lại và những lời này do thần Allah thông qua thiên sứ Gabriel “hiện ra” cho Mohammed. Kinh Quran tổng cộng có 30 quyển, 114 chương hơn 6200 phần (là những đoạn thơ). Nội dung Kinh Quran vô cùng phong phú đại thể bao gồm những tín ngưỡng cơ bản và chế độ tôn giáo của đạo Hồi và những ghi chú về tình hình xã hội trên bán đảo Ảrập đương thời cùng với những chính sách về chủ trương xã hội, quy phạm luân lý đạo đức… Giáo lý Hồi giáo gồm các điểm cơ bản sau:.
+ Allah là đấng tối cao sinh ra trời đất.
+ Allah là đấng tối cao sinh ra muôn loài trong đó có con người.
Mọi người đều được xem là bình đẳng trước Allah, nhưng số phận và tài năng tạo ra sự khác biệt giữa các cá nhân.
+ Số phận con người có tính định mệnh và do Allah sắp đặt.
Người theo đạo Hồi phải luôn có thái độ chính xác: trong cộng đồng (Hồi giáo) thì phải kiên nhẫn chịu đựng, tuân theo Allah, đối với người ngoài thì phải quyết tâm bảo vệ tất cả lợi ích của Hồi giáo và phải có tinh thần chiến đấu thiêng liêng.
+ Về y lý: khuyên bảo con người phải giữ gìn sức khỏe.
+ Những lời khuyên về đạo lý:.
- Tôn thờ thần cao nhất là Allah.
- Sống nhân từ độ lượng.
- Thưởng phạt công minh, trừng phạt chủ yếu đối với kẻ thù.
- Thánh chiến là thiêng liêng và bắt buộc.
- Kiên định và nhẫn nại trong mọi thử thách.
- Tin vào định mệnh và sự công minh của Allah.
- Ngăn chặn một số loại thức ăn: thịt lợn, đồ uống chứa cồn và các chất có nồng độ men. (Lợn là một loài động vật được nuôi để phục vụ nhu cầu phát triển).
- Trung thực.
- Không tham của trộm cắp.
- Làm lễ và tuân thủ các nghi lễ Hồi giáo.
Tín ngưỡng Hồi giáo.
Xét về niềm tin, tín đồ Hồi giáo tin vào Alah, sứ giả Mohammed, thiên sứ, thiên kinh, hậu thế.
Tin vào Allah: Đây là một nội dung quan trọng của tín đồ cơ bản. Theo Hồi giáo, Allah là vị thần duy nhất trong vũ trụ, tự sinh ra và bất tử. Allah sáng tạo thế giới, và là chúa tể. Hồi giáo không thờ ảnh tượng của Allah vì họ quan niệm Allah hiện diện khắp mọi nơi, không một hình tượng nào đủ để thể hiện Allah.
Tin vào đại diện Mohammed: Giáo lý Hồi giáo cho rằng Allah đã gửi nhiều đại diện đến các dân tộc khác nhau trong những thời kỳ nhất định để truyền đạt ý thức của Allah cho con người. Có tổng cộng 5 đại diện. Trong số đó, Mohammed là đại diện cuối cùng mà Allah đã lựa chọn. Đây cũng là đại diện xuất sắc nhất. Chỉ có Mohammed nhận được toàn bộ ý thức của Allah một cách đầy đủ nhất.
Tin Thiên kinh: Allah đã trao thiên kinh cho các sứ giả trước Mohammedû, mỗi người một bộ. Nhưng những bộ đó không đủ, đã bị mất hoặc bị người sau giải thích sai. Chỉ có bộ thiên kinh mà Allah truyền cho Mohammed là bộ kinh cuối cùng nhưng đầy đủ nhất. Đó là kinh Coran. Vì vậy, kinh Coran trong mắt người Hồi giáo là bộ kinh duy nhất và thần thánh.
Tin tưởng vào Thiên sứ: Thiên sứ được Allah tạo ra, là một hình thức linh hồn, không thể nhìn thấy trước con người, không có tính thần. Mỗi Thiên sứ có một tác vụ. Trong Thiên sứ cũng có sự chia thành cao thấp. Cao nhất là Thiên sứ Gabrien. Con người không phải phục tùng trước Thiên sứ.
Tin vào cuối thời đại: Sẽ có một ngày kết thúc. Trong ngày đó, tất cả các sinh vật sẽ chấm dứt để sau đó tất cả sống lại và nhận sự xét xử của Allah. Dựa vào hành vi của từng người, Allah quyết định: thiên đường dành cho những người tốt, địa ngục là nơi của những người xấu.
Nghĩa vụ Hồi giáo.
Hệ thống nghĩa vụ của tín đồ Hồi giáo rất rộng và chi tiết, dựa trên cơ sở kinh Quran và sách Thánh huấn.
Các tín đồ có 5 trách nhiệm chính. Đó là niềm tin, nghi thức, học hỏi, khóa học và chính trị. Đây là 5 nguyên tắc cốt lõi của Hồi giáo, tạo nên nền tảng cho cuộc sống của người Hồi giáo.
Niệm: tín đồ phải thường xuyên tụng niệm thành tiếng tín điều cơ bản (Mọi vật không phải là Chúa, chỉ có Chân chúa; Mohammed là đại diện của Chúa).
Lễ: có nghĩa là lễ bái. Các đạo hữu thường lễ 5 lần mỗi ngày (buổi sáng, buổi trưa, buổi chiều, buổi tối, buổi đêm). Vào mỗi thứ 6 hàng tuần, họ thực hiện lễ tại nhà thờ 1 lần vào buổi trưa. Trước khi thực hiện lễ, đạo hữu phải rửa mặt, rửa tay chân, quỳ xuống và hướng về ngôi đền Kabah để cầu nguyện.
Trai: tức là nam giới. Tháng 9 theo lịch Hồi là tháng nam giới của Hồi giáo. Trong tháng này mọi tín đồ không ăn uống, quan hệ tình dục từ khi mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn, trừ một số trường hợp đặc biệt. Kết thúc tháng này là lễ Phá bỏ sự nhịn đói, các tín đồ sẽ cùng nhau cầu nguyện, sau đó tặng quà cho nhau, và bố thí.
Khoá: các tín đồ phải tham gia vào các hoạt động từ thiện bằng cách đóng góp. Sự đóng góp này có thể được thực hiện tự nguyện, nhưng cũng có thể bắt buộc dựa trên tài sản của tín đồ (khoảng 1/40 tài sản).
Hành hương về Mecca là nghĩa vụ mà các tín đồ phải thực hiện ít nhất một lần trong đời, để bái Kabah vào tháng 12 theo lịch Hồi (hành hương Haji). Lễ hành hương kéo dài trong 10 ngày. Ngày cuối cùng, tín đồ sẽ hiến lễ là một con cừu hoặc lạc đà, hoặc một con vật có sừng. Hành hương Mecca trong dịp này là chính thức. Còn hành hương phụ thì diễn ra bất kỳ thời gian nào trong năm và ít nghi lễ hơn.
Thêm vào đó, Hồi giáo cũng có nhiều quy định chi tiết về hành vi của người theo đạo trong các mối quan hệ xã hội.
Tổ chức Hồi giáo.
Tìm hiểu thêm: Sự khác biệt giữa người Hồi giáo Sunni và Shia là gì?
Đền Hồi giáo là nơi hoạt động cộng đồng và có tính linh thiêng với các tín đồ. Đền Hồi giáo bao gồm Đại Đền và Nhỏ Đền. Trong Đền có trang trí đơn giản, không có ghế, không có đồ thờ quý hay nhạc cụ, chỉ có cây gậy mà theo truyền thuyết là của giáo chủ Môhammet đã sử dụng để truyền bá đạo.
Hệ thống chức sắc bao gồm Giáo chủ (Mufty), phó giáo chủ (Naib Mufty), Giáo cả (Ha Kim), phó giáo cả (Naib Ha Kim), Imân, Khatib, Tuan, Bilat, Slak, HaDji.
Trả lời