Ông Hoàng Bẩy – vị tướng hay trùm buôn thuốc phiện trong đền Bảo Hà?

Kỳ 2 (kỳ cuối): Cần làm rõ thân phận ông Hoàng Bẩy trong đền Bảo Hà.

Truyền thuyết vị tướng.

Theo Lời Phật tim hiểu, Câu chuyện truyền thuyết về ông Hoàng Bẩy được sử dụng phổ biến nhất như sau: Trong thời kì phong kiến Việt Nam, Bảo Hà giữ một vị trí quan trọng trong việc bảo vệ biên giới, là cửa ngõ của phòng tuyến sông Hồng ở phía Tây Bắc.

Từ thời nhà Trần đã thiết lập hai cửa trấn ải là cửa quan Bảo Thắng và Bảo Hà, trong đó Bảo Hà đóng vai trò như một trung tâm cung cấp hậu cần cho Bảo Thắng. Tại đây còn có đài hỏa hiệu và trạm liên lạc cung cấp thông tin cho các châu huyện ở phía dưới.

Trong thời kỳ Cảnh Hưng, Bảo Hà được xem là trung tâm của Châu Văn Bàn. Trong thời điểm này, kẻ thù từ phía Bắc thường xuyên xâm nhập và gây rối, tấn công. Xã Khấu Bàn, thuộc Châu Văn Bàn đã phải xây dựng các tường thành để chống lại địch.

Trước tình trạng đau khổ và mất tóc, cộng thêm nguy cơ bị xâm phạm, tướng Nguyễn Hoàng Bẩy được triều đình giao nhiệm vụ quan trọng khởi binh dập lửa tại vùng biên giới.

Đội quân của ông tiến chiến dọc theo sông Hồng, đuổi đánh quân giặc, giải phóng châu Văn Bàn và tăng cường xây dựng Bảo Hà thành trung tâm quân sự quan trọng. Tại đây, danh tướng đã tổ chức các cuộc tập trận, huấn luyện binh sĩ… Sau đó, ông dẫn dắt quân thủy và quân bộ tiến hành chiến đấu ở Lào Cai, giải phóng các châu thuộc phủ Quy Hóa (bao gồm Yên Bái và Lào Cai ngày nay).

Kẻ thù từ phương Bắc được chỉ huy bởi Tả Tủ Vàng Pẹt đã tấn công lãnh thổ, trong khi danh tướng Hoàng Bảy đã dẫn quân đánh trả. Thật không may, trận chiến không bình đẳng và ông đã dũng cảm hy sinh.

Kẻ thù đã vứt thi thể ông xuống dòng sông Hồng, rồi nó trôi đến Bảo Hà. Người dân trong khu vực do ông Lư Văn Cù dẫn đầu đã tổ chức vớt thi thể lên để an táng và xây dựng một miếu thờ.

Để tưởng nhớ công lao của ông, các vua triều Nguyễn như Minh Mệnh, Thiệu Trị đã trao danh hiệu ”Trấn an hiển liệt” cho ông và cấp sắc phong ”Thần Vệ Quốc” cho đền thờ của ông. Ông còn được tôn thờ là một vị nhân thần của các dân tộc Kinh, Tày, Dao… Ông đã trở thành một phần của tín ngưỡng tâm linh của các dân tộc và xuất hiện trong các lễ hội xuống đồng vào ngày Thìn tháng giêng.

Khi nhắc đến ông Hoàng Bẩy, ai cũng liên tưởng đến những trận lên đồng thú vị. Bất kể nam hay nữ, mọi người đều biết hút thuốc, uống rượu và ca hát ngất ngây. Nhiều người cho rằng ông Hoàng Bẩy là một vị tướng, nhưng cũng là người thích ăn chơi.

Khi hỏi chi tiết về ông Hoàng Bẩy, một số quản lý di tích đền Bảo Hà (tại xã Bảo Hà, Bảo Yên, Lào Cai, được giấu tên) thật thà thừa nhận rằng, chưa xác định được danh tính, quê hương, hay năm sinh và mất của ông Hoàng Bẩy, bởi vì không có bất kỳ tài liệu nào, ngoại trừ những truyền thuyết và huyền thoại.

Tuy vậy, mỗi năm vào ngày 17/7, Ban quản lý và chính quyền địa phương vẫn tổ chức lễ giỗ ông Hoàng Bẩy cùng với khai hội. Tuy nhiên, lễ cúng ông Hoàng Bẩy đã tồn tại từ lâu đời, vì vậy dù đã có thời gian trôi qua nhưng ban tổ chức vẫn giữ nguyên truyền thống đó.

Tìm hiểu thêm, thì thấy có khá nhiều tài liệu về ông Hoàng Bẩy. Tài liệu sau đây cũng nói về ông Hoàng Bẩy ở đền Bảo Hà, không rõ từ khi nào: Ông Hoàng Bẩy là con của Đức Vua Cha. Theo sự chỉ đạo của vua, ông từ bỏ danh vọng và trở thành con trai thứ 7 trong tộc họ Nguyễn, vào cuối thời kỳ Lê.

Ông đã được phái đi đánh giặc ở Văn Bàn, nhưng đã bị bắt và sau đó bị chúng ta tra khảo, sát hại và vứt thi thể xuống sông. Tuy nhiên, một điều kỳ lạ là di quan của ông lại được tìm thấy trôi dạt trên sông Hồng và dừng lại ở phà Trái Hút (Bảo Hà, Lào Cai).

Một điều khác đáng chú ý là khi ông bị giặc sát hại, thì trời đột ngột thay đổi, mây lượn vần, hình thành hình thần mã (ngựa). Từ thi thể ông phát ra ánh sáng rực rỡ, bay lên trên thân ngựa, khi đến Bảo Hà thì dừng lại, trời sáng ngời, mây hình thành hình tứ linh chầu hội.

Sau này, khi ông trở thành người đứng đầu quản lý đất Lào Cai, ông sinh sống tại đền Bảo Hà. Ông nổi tiếng với tài kiếm cung xuất sắc cùng tính cách phóng khoáng, thích ăn chơi. Khi có thời gian rảnh, ông thường thư giãn bằng cách uống trà mạn Long Tỉnh, chơi các trò chơi tổ tôm, tam cúc, xóc đĩa… Và luôn có đông đảo nhân viên hầu hạ bên cạnh.

Dù được biết đến với lối sống xa hoa, tuy nhiên ông luôn khuyên mọi người nên ăn ở nơi có đức và tôn trọng người khác, cùng với việc tu dưỡng bản thân để truyền lại phúc lộc cho thế hệ sau.

Ông Bẩy còn được gọi là ông Hoàng trong lễ hội tôn giáo đồng. Nghi thức hầu đồng của ông Bẩy đã trở thành một phần của văn hóa địa phương, do đó việc tổ chức hàng chục cuộc hầu đồng tại đền Bảo Hà cùng lúc là điều thường xuyên.

Ông trùm thuốc phiện?

Khi lang thang trong đền Bảo Hà, PV đã được người cao tuổi chia sẻ nhiều thông tin về ông Hoàng Bẩy khác với những thông tin chính thống.

Ông Trần Ngọc Lâm (57 tuổi, số nhà ở Phan Chu Trinh, TP. Lào Cai) được biết đến với cái tên “người rừng” và là người hiểu rõ về ngôi đền Bảo Hà cùng với câu chuyện về ông Hoàng Bẩy được tôn vinh trong đền.

Ông Trần Ngọc Lâm hiện đang sinh sống tại Lào Cai, nhưng quê gốc của ông là ở Yên Bái. Nếu bố ông còn sống, ông đã 110 tuổi. Bố ông từng làm lính cho Pháp, sau đó được cách mạng giải phóng. Ông làm việc dọc theo tuyến sông Hồng từ Yên Bái lên Lào Cai và Sapa, khi khu vực này còn rất hoang sơ và nhiều cọp như mèo, do đó ông biết rất nhiều điều. Ông thường kể cho con trai của ông, tức ông Lâm, về những chuyện xung quanh ngôi đền Bảo Hà.

Ông Lâm đã sống ở vùng đất này suốt nhiều năm và đã tới thăm nhiều địa danh ở Lào Cai và Yên Bái, bao gồm cả đền Bảo Hà. Ông cho biết rằng: “Tôi đã tìm hiểu và được các cụ già ngày xưa chỉ dẫn, cái ông được thờ trong đền Bảo Hà không phải là quan to tướng lớn, mà chỉ là một ông trùm buôn thuốc phiện nổi tiếng ở vùng Trái Hút (thuộc đất Yên Bái bây giờ), cách Bảo Hà khoảng 20km. Cũng có thể ông ta chỉ là một quan lang nhỏ. Vào thời điểm đó, việc buôn bán và sử dụng thuốc phiện là phổ biến.”

Theo ông Lâm, vào thời điểm đó, khu vực Trái Hút cùng với thành phố Lai Châu hiện nay đã trở thành trung tâm lớn của việc sử dụng thuốc phiện ở vùng Tây Bắc, thu hút rất nhiều người chơi đến đây để sử dụng. Các nhà buôn thuốc phiện từ Sơn La và Lai Châu đều tập trung ở đây để thu thập thuốc phiện, trước khi đưa chúng về phía Nam.

Sông Hồng từ TP. Lào Cai đến khu vực Trái Hút chỉ có độ dài vài chục cây số, nhưng có rất nhiều đoạn sông đầy ghềnh thác và xoáy nước. Trong đó, đoạn sông chảy quanh co qua Bảo Hà, nên nếu có người chết trôi hay vật nào đó trôi vào đây thì sẽ bị kẹt lại. Từ xưa đến nay, nếu có người chết đuối trên sông, người dân chỉ cần chờ đợi tại Bảo Hà là sẽ tìm thấy xác của họ.

Trong một lần vận chuyển hàng hóa từ Phố Lu về Trái Hút bằng đường sông, ông chủ tịch buôn ma túy Hoàng Bẩy đã bị đắm thuyền và thi thể của ông đã trôi về Bảo Hà. Những tay sai của ông đã tìm thấy thi thể và sau đó chôn cất và xây dựng một ngôi miếu tạm thờ để tưởng nhớ ông.

Trong quá khứ, đi đường thủy dễ gặp tai nạn lật thuyền, còn đi đường bộ thì có nguy cơ bị hổ vồ. Người dân Lào Cai từng có câu: “Cọp Bảo Hà – ma Trái Hút” để miêu tả sự u ám, hoang lạnh của vùng đất này.

Những người buôn bán, đặc biệt là những người buôn thuốc phiện, thường đi qua miếu Hoàng Bẩy để thắp hương cầu may mắn cho chuyến đi dài. Tin đồn về sức mạnh của ngôi đền đã lan rộng, khiến nó trở thành một địa điểm linh thiêng, nổi tiếng. Điều này cũng giải thích tại sao ngôi đền này vẫn thu hút những người buôn bán thuốc phiện và số đề cho đến ngày nay. Họ cố gắng tìm mọi cách để cúng ông Bẩy với những chiếc bàn đèn và những đốt thuốc phiện.

Theo ông Trần Ngọc Lâm, ông Hoàng Bẩy không được quan tâm trong tín ngưỡng dân gian Tứ phủ, nhưng ông được thờ trong đền Bảo Hà. Theo truyền thống của gia đình ông, ông chỉ là một người bình thường từng buôn bán thuốc phiện.

Theo ông Trần Ngọc Lâm, không chỉ có ngôi đền Bảo Hà ở Lào Cai có nguồn gốc kỳ lạ, mà còn vài ngôi đền khác cũng có tính chất tương đồng.

Bên lề đường đến Lai Châu, trong khu rừng Hoàng Liên có một ngôi đền được xây dựng trong tình huống tương tự như đền Bảo Hà.

Ngôi đền này ban đầu được xây dựng bởi những người buôn thuốc phiện để tôn vinh và thờ cúng từ thời Pháp. Theo truyền thuyết, một tên buôn thuốc phiện đã qua đời tại khu vực này, và sau đó người ta đã xây dựng một miếu đơn giản để tưởng nhớ.

Tuy nhiên, trong khoảng chục năm qua, theo những câu chuyện đồn đại, Viện Hải dương học cũng trở nên thiêng liêng hơn và thu hút nhiều người dân nghiện và buôn bán thuốc phiện đến cầu nguyện. Thậm chí, cả người Trung Quốc cũng đến để cầu nguyện cho những việc làm sai trái và không đạo đức.

Hiện nay, thì ít ai biết nguồn gốc của ngôi đền đó, vì nhiều doanh nhân và quan chức đã đến thờ cúng rất đông đảo.

Câu chuyện về ông thần Hoàng Bẩy hiện nay có nhiều phiên bản khác nhau. Mặc dù ông được xem là tướng quân, thổ ty hay tay buôn thuốc phiện, nhưng điều chưa được làm rõ. Tuy nhiên, điều mọi người đều biết là ông là một người chơi nổi tiếng, thích hút thuốc và chơi đàn ca sáo nhị. Việc các nhà khoa học tham gia vào nghiên cứu là cần thiết để làm sáng tỏ chuyện này, giúp dân gian chiêm bái tâm linh đúng đạo.

Không biết ông thần này có thể bảo vệ cho các tên buôn lậu, bán hàng giả hay không, nhưng tôi nghe được từ anh em cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Lào Cai, về một bà trùm ma túy mê hầu đồng ông Bẩy thì khá thú vị. Nhân vật đó là Trịnh Thị Hường, 45 tuổi, trú tại phố Tôn Đức Thắng (Hà Nội).

Indictment này đã bắt giữ nhân vật này hai lần vì buôn bán chất cấm. Hường đã kết hôn với bốn người chồng đích thực và một người chồng không chính thức. Mặc dù là một bà trùm ma túy, một nhà buôn lô đề nổi tiếng, Hường lại rất sùng bái tín ngưỡng, hàng tuần tham gia các nghi lễ tôn giáo tại giáo xứ Hoàng Bẩy.

Mỗi tháng, người ta lại đến đền Bảo Hà để cầu nguyện cho ông Hoàng Bẩy, người được cho là độ trì cho nghề buôn ma túy và đánh số đề. Thị dân tưởng nhớ ông Hoàng Bẩy đến mức con trai thứ tư của ông, Nguyễn Bảo Hà, được đặt tên theo ngôi đền. Dù đã thay đổi tên, họ và trốn tránh, nhưng thị dân vẫn không thể trốn thoát khỏi sự truy đuổi của cảnh sát.

Bổ ích Xúc động Sáng tạo Độc đáo.