Lịch Tam Tông Miếu và Minh Lý đạo.
Theo Lời Phật tìm hiểu, trước năm 1975, tại miền Nam hầu hết mọi người đều ít nhất một lần sử dụng bộ lịch Tam Tông Miếu. Bộ lịch này bao gồm 2 loại, lịch block và lịch sách. Lịch sách nói về thiên văn, phong tục, ngày tốt xấu, mùa màng, khai trương… Và nhiều vấn đề khác của con người, ở các độ tuổi khác nhau. Còn lịch block thì trên mỗi tờ lịch đều ghi ngày tốt xấu, những điều nên và không nên làm.
Bởi vì bộ lịch này được tạo ra từ Tam Tông Miếu, nó được gọi là lịch Tam Tông Miếu. Cả lịch sách và lịch block đều được coi là một cẩm nang hữu ích trong đời sống hàng ngày. Khi có những sự kiện quan trọng trong gia đình, như cưới, khai trương, hay xây dựng, mọi người thường xem lịch để chọn ngày tốt và cả lời khuyên cho những việc sắp tới. Vì vậy, mỗi năm đến gần Tết, lịch Tam Tông Miếu được rất nhiều bà con từ thành phố đến vùng quê đón nhận.
 |
| Tam Tông Miếu năm 1927 lúc mới xây dựng (Ảnh tư liệu). |
Sau năm 1975, loại lịch này đã ngừng xuất bản. Có thể nói, nhiều người biết về lịch Tam Tông Miếu nhưng không phải ai cũng hiểu về Tam Tông Miếu.
Tam Tông Miếu được xây dựng trên mảnh đất được ông bà Trần Kim Ký tặng để dùng làm nơi thờ cúng và tổ chức các nghi lễ của đạo Minh Lý – một tôn giáo mới nổi. Công trình được khởi công vào ngày 10/8/1926 và hoàn thành vào cuối tháng 1/1927. Ngày 2/2/1927, buổi lễ khai mạc được tổ chức tại địa điểm thờ cúng mới.
Được biết, trước đó vào năm 1920, ông Âu Kiệt Lâm (1896 – 1941), người Minh Hương, cùng 5 người bạn là ông Nguyễn Văn Xưng, ông Nguyễn Văn Đề, ông Lê Văn Ngọc, ông Nguyễn Văn Miết và ông Võ Văn Thạnh nghiên cứu, tìm hiểu về giáo lý của tam giáo: Phật, Khổng, Lão. Họ mua sách từ Pháp để tìm hiểu về nhân điện. Đến năm 1924, những người này đã giác ngộ chân lý của đạo và thành lập một tôn giáo mới mang tên Minh Lý đạo.
 |
| Bửu điện của Tam Tông Miếu. Trên điện thờ đều sử dụng bài vị. |
Theo ý kiến của những người sáng lập, Minh được định nghĩa là khả năng hiểu biết rõ ràng, còn Lý là sự đúng đắn tuyệt đối. Minh Lý là khả năng hiểu đến sự đúng đắn tuyệt đối và trở thành một thành viên của đạo.
Ban đầu, Minh Lý đạo không có nơi để tụ tập lễ bái và tu học, vì vậy sư trụ trì chùa Linh Sơn trên đường Cô Giang đã cho mượn chùa để sử dụng làm nơi lễ bái và tụng kinh. Vì phải ở nhờ, họ đã phải nhường cho gia chủ làm lễ vào ngày rằm và mồng 1, vì vậy lễ cúng hằng tháng đã được chuyển sang ngày 14 và 30 âm lịch. Sau này, khi Tam Tông Miếu được xây dựng và chủ trì bởi Minh Lý đạo, họ đã tiếp tục giữ nguyên thói quen này cho đến ngày nay.
Ông Âu Kiệt Lâm (tên Pháp là Minh Chánh) đã điều hành từ đầu đến năm 1938, sau đó trao lại cho ông Nguyễn Văn Miết (tên Pháp là Minh Thiện) nắm giữ đến khi ông qua đời vào năm 1972. Ông Minh Thiện đã đóng góp nhiều cho sự phát triển của Minh Lý đạo.
Tam Tông Miếu đã trải qua nhiều biến cố trong lịch sử cũng như trải qua 2 lần tôn tạo, nhưng vẫn đứng vững tại địa chỉ số 82 đường Cao Thắng (phường 4, quận 3, TP.HCM).
Tìm hiểu thêm: Khám phá chùa Ngọc Hoàng – điểm đến tâm linh tại Sài Gòn
Minh Lý đạo một tôn giáo chưa được 1000 tín đồ.
Buổi sáng, chúng tôi thăm Tam Tông Miếu. Mặc dù nằm ngay tại trung tâm thành phố nhưng nơi đây yên tĩnh và cổng đóng kín. Chúng tôi quanh quẩn xung quanh miếu và thấy kiến trúc vẫn còn nguyên vẹn, nhưng không có dấu vết của thời gian ở đây.
 |
| Do ít tín đồ nên bàn ghế cũng gọn nhẹ. |
Chúng tôi bước vào trong, không thấy ai. Sau một lúc, một người đàn ông xuất hiện. Người đàn ông này được gọi là hướng dẫn viên, ông chỉ dẫn chúng tôi tham quan.
Chúng tôi đứng giữa khu bảo tàng là gian chính của Tam Tông Miếu. Ông đã giải thích cho chúng tôi rằng, khu bảo tàng này tương tự như chánh điện của chùa. Khác với Phật giáo, Minh Lý đạo chỉ tôn sùng bài vị, không tôn thờ tượng.
Khu vực thờ cúng của đạo Minh Lý bao gồm 5 cấp với các bài vị của Diêu Trì Kim Mẫu, Ngọc hoàng Thượng đế, Hồng quân Lão tổ, Tam Giáo tổ sư (Phật Thích Ca, Lão tử, Khổng tử), tứ đại Bồ tát (Địa Tạng Bồ tát, Văn Thù Bồ tát, Phổ Hiền Bồ tát, Quan Âm Bồ tát), và cuối cùng là các bài vị của Ngũ đẩu Tinh quân và các vị chư Phật, chư Tiên.
Về tôn giáo, Minh Lý đạo hoàn toàn sử dụng tiếng Việt để giúp người đọc dễ hiểu, dễ nhớ và dễ thuộc. Bộ kinh được phân thành 5 loại: kinh truyền đạt, kinh hối lỗi, kinh giải trừ nghiệp, kinh tâm niệm và kinh thuyết giác.
Phái tục của Minh Lý đạo gọi là môn sanh, vẫn giữ tóc dài và không cạo đầu như trong đạo Phật. Các thành viên trong phái tục này, gồm nam mặc áo dài đen, quần trắng và khăn đóng màu đen, nữ mặc áo dài đen và quần đen.
Về tổ chức Minh Lý đạo: cấp cao nhất là Hội đồng Hội thánh, tiếp theo là Viện Bảo đạo chịu trách nhiệm về phần tu tịnh và duy trì đạo pháp, đứng đầu là Tổng lý; Viện Hành đạo quản lý các công việc hành chính của đạo, đứng đầu là Hiệp lý. Người đứng đầu ngôi Tam Tông Miếu được gọi là chủ trì (không phải là trụ trì như trong Phật giáo).
 |
| Ông Trần Kim Ký, người hiến đất xây dựng Tam Tông Miếu. |
Minh Lý đạo là một tôn giáo nhỏ. Hiện tại, số lượng tín đồ trên toàn quốc chưa đến 1000 người. Tuy nhiên, tôn giáo này hoạt động rộng rãi ở các khu vực quanh TP.HCM và Long Hải (Bà Rịa Vũng Tàu). Hiện nay, cơ ngơi mới đang được xây dựng tại phường Lợi Bình Nhơn (TP. Tân An, Long An). Trong những năm từ 1941 đến 1965, Minh Lý đạo đã gặp nhiều khó khăn và nhiều người đã bỏ đạo. Môn sanh phải tự tu học để tiếp tục theo đuổi tôn giáo này.
Một số tín đồ trung kiên đã quyết tâm tu hành tại Tam Tông Miếu để duy trì cúng lễ và trùng tu. Trước tình hình đó, ông Minh Thiện đã quyết định từ bỏ công việc để dẫn dắt mối đạo. Nhờ sự nỗ lực này, chỉ trong vòng 10 năm từ năm 1965, Minh Lý đạo đã hoàn thiện tổ chức, thành lập Hội thánh và bổ sung bộ kinh ‘Minh Lý chơn giải’ cho cuốn ‘Minh Lý học thuyết’.
Anh Phạm Hoài Nhân khi đến thăm Tam Tông Miếu đã nói rằng: “Có thể nếu không có bộ lịch Tam Tông Miếu nổi tiếng thì ít người biết đến địa danh này, và ngay cả khi biết đến Tam Tông Miếu thì cũng không chắc đã biết đến Minh Lý đạo”.
Vào ngày 18/10/2008, ông Nguyễn Thế Doanh, Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ, đã trao quyết định công nhận Minh Lý đạo – Tam Tông Miếu là một tổ chức tôn giáo đứng ngang với các tôn giáo khác đang hoạt động tại Việt Nam.
Đọc các từ của hoàng hậu Nam Phương viết cho tình nhân của chồng, khuôn mặt Bảo Đại dần trở nên mệt mỏi. Sau 50 năm, thư được tiết lộ.
Trả lời