Ngôi đền Đồng Bằng thờ Vua Cha Bát Hải Động Đình ở Thái Bình

Ngôi đền thờ Đức Vua Cha.

Theo Lời Phật tìm hiểu, khi đi Hải Phòng theo đường 10, dừng chân tại cầu Vật ở xã An Lễ, du khách sẽ bị thu hút bởi một công trình kiến trúc sang trọng, tráng lệ đứng khiêm tốn bên dòng sông cổ Mai Diêm tràn đầy huyền thoại có tên là đền Đồng Bằng – một ngôi đền cổ có tuổi đời lên đến 4000 năm.

Đền nằm ở mảnh đất thuộc trang Đào Động, tổng Vọng Lỗ, huyện Phụ Phượng hiện nay là làng Đồng Bằng, xã An Lễ – một trong những phòng tuyến quân sự của nhà Trần thế kỷ XIII. Nơi này vẫn còn tỏa sáng khí thế hùng mạnh của quốc gia Đại Việt chống lại quân địch Nguyên Mông.

Lễ khai hội đền Đồng Bằng

Truyền thống kể rằng, trong triều đại thứ 18 của vua Hùng Vương, nước nhà bị quân địch ngoại bang xâm lấn, triều đình đã triệu tập binh sĩ và tướng quân tài ba để chống lại quân địch. Tuy nhiên, quân địch quá mạnh, triều đình không thể chống đỡ nổi nên phải kêu gọi đàn anh hùng Linh Sơn Tú Khí đến để giúp sức tiêu diệt quân địch. Long Cung Hoàng Thái Tử (hay còn gọi là Giao Long – con của Lạc Long Quân và Ngọc Nữ) đã sinh ra trong một gia đình ở vùng cửa sông Vĩnh thuộc Trang Hoa Đào, đất nước Việt Nam (hiện nay là xã An Lễ, Quỳnh Phụ) để giúp vua đánh đuổi quân địch.

Ông cùng hai người em, 10 tướng (quan lớn Thượng, quan Đệ tam, quan Đệ tứ… Quan Điều thất (ông Hoàng Mười), quân sư quê ở Nuồi (huyện Tứ Kỳ, Hải Dương), 28 vị nội tướng và binh sĩ, chỉ trong 3 ngày xuất quân đã đánh tan kẻ thù trên 8 cửa biển phía tây miền Nam. Đất nước yên bình, ông được phong ”Trấn Tây An Nam Tam Kỳ Linh Ứng – Vĩnh Công Đại vương Tối Thượng Đẳng Linh Thần”. Sau đó, ông quyết định trở về quê trông nom mẹ ruột, khai khẩn vùng duyên hải, thu hút người dân đến định cư, giúp vua Hùng bảo vệ 8 cửa biển Lạc Việt.

Ngày 25/8 Âm lịch, năm Bính Dần, Vĩnh Công trở thành vị thần. Để tưởng nhớ công đức của ngài, người dân trong khu vực đã gọi ngài là “Vua cha – Bát Hải Đại Vương”, coi ngài như cha mẹ của dân.

Vua Hùng rất thương xót, đã cho tu sửa dinh thất của Vĩnh Công thành miếu điện thờ tự hương hỏa cho Vĩnh Công mãi mãi. Từ đó, vào ngày giỗ Vĩnh Công, các tướng lại tề tựu tại Trang Hoa Đào, dâng hương và tổ chức các hình thức kỷ niệm ngày chiến thắng như trước đây. Lâu dần thành lệ, hội tháng 8 Âm lịch đã truyền đến tận ngày nay.

Lễ rước kiệu ở lễ hội đền Đồng Bằng

Người dân địa phương truyền rằng, đền thờ Vĩnh Công Đại vương Bát Hải Đông Đình từ lâu đã nổi tiếng linh ứng. Ngài được coi là Thượng Đẳng Thần của đất Lạc Việt. Hội tháng 8 Âm lịch tại đền, thu hút đông đảo người dân Việt về tham quan và cầu nguyện. Câu thành ngữ dân gian: ”Tháng 8 giỗ Cha, tháng 3 giỗ Mẹ” chính là để chỉ Hội tháng 8 ở đền Đồng Bằng. Đây được coi là nơi ”đi bái tạ” của các bản Hội tín ngưỡng trong toàn quốc từ xa xưa.

Lễ hội ”Tháng 8 giỗ Cha”.

Theo lý thuyết phong thủy, đền được đặt trên một khu đất tuyệt đẹp, có cát mịn và phong thủy tốt, tượng trưng cho sự ổn định và thịnh vượng. Sự kết hợp giữa kiến trúc truyền thống Bắc Bộ và kiến trúc Huế đã tạo ra sự độc đáo cho đền Đồng Bằng. Điều đó cũng là một sự kết hợp văn hóa và làm tăng thêm vẻ đẹp hấp dẫn của ngôi đền duy nhất trên vùng đất này.

Trải qua biến động của lịch sử, kẻ thù đã tàn phá nhưng đền vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính. Hiện tại, toàn bộ di tích đền Đồng Bằng có diện tích khoảng 20.520m2, với một quần thể bao gồm: đền Đức Vua và đền Sinh, đền quan Thứ Hai, đền quan Thứ Ba, đền quan Thứ Tư, đền quan Thứ Tám.

Lễ hội truyền thống đền Đồng Bằng tổ chức trang trọng, uy nghi, thu hút hàng ngàn người dân chiêm bái và tham dự

Đền có giá trị như một bảo tàng nghệ thuật điêu khắc gỗ, là một công trình kiến trúc ấn tượng với nhiều tầng, nhiều lớp các cung của 13 tòa, 66 gian liên hoàn đóng kín với các nét trạm trổ tinh xảo, hàng trăm câu đối đại tự sơn vàng. Từ khi được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia vào năm 1986, đền đã được các cấp ủy đảng, chính quyền cùng du khách đóng góp để nâng cao đẳng cấp, sự lộng lẫy hơn.

Có thể bạn quan tâm: Ai là Ông Hoàng Bảy? Ý nghĩa của việc đi lễ đền Quan Hoàng Bảy là gì?

Đã trở thành truyền thống hàng năm, đền Đồng Bằng tổ chức lễ hội vào ngày 20/8 âm lịch. Trong lễ hội bên cạnh các nghi thức tôn thờ thần linh, dâng hương, tái hiện sự kiện lịch sử Vua Cha đánh giặc, còn có phần “hội” với nhiều trò chơi dân gian như: hát văn, kéo co, bơi trải, đá gà, cờ vua… Thu hút sự tham gia đông đảo của người dân.

Về lễ hội Đồng Bằng, du khách không chỉ ngưỡng mộ mà còn có cơ hội tham quan, chiêm ngưỡng nhiều đồ tế khí có giá trị, cùng với các bài vị từ thời Nguyễn, những công trình kiến trúc đồ gỗ độc đáo như: quyển sách, vật thể trang trí, bài thơ, ngôi đền… Từ thời vua Khải Định, Bảo Đại vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.

Mỗi năm, đền Đồng Bằng đón hàng chục ngàn khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan, chiêm bái. Mỗi người đến đây đều mang tâm trạng, cảm xúc riêng nhưng có lẽ tất cả đều gặp nhau ở chung một điểm đó là lòng thành kính hướng về Vua Cha.