ĐÔI NÉT VỀ NGÀY LỄ CÁC THÁNHVÀ NGÀY LỄ CẦU CHO CÁC TÍN HỮU ĐÃ QUA ĐỜI.
Theo lịch Phụng vụ mà Lời Phật tìm hiểu được, vào ngày mồng 1 tháng 11 được dành để kỷ niệm Lễ Các Thánh, còn ngày mồng 2 tháng 11 để cầu nguyện cho các tín hữu đã qua đời. Có thể có một mối liên hệ giữa hai ngày lễ này.
1. Lễ Các Thánh.
Thật sự, nguồn gốc chính xác của ngày lễ Các Thánh không rõ ràng. Ban đầu, chỉ có các vị Tử đạo và Thánh Gioan Tẩy Giả được dành riêng một ngày đặc biệt trong Lịch Phụng vụ. Sau đó, với số lượng các thánh Tử đạo ngày càng tăng, đặc biệt là trong cuộc bắt đạo đáng sợ và rộng lớn của Hoàng đế Diocletian (284-305), nên không đủ các ngày trong năm để tín hữu tôn vinh từng vị.
Ngoài ra, khi Kitô giáo được pháp hóa vào thế kỷ thứ IV và tiến trình phong Thánh được xác định rõ hơn, danh sách các Thánh dần được bổ sung. Vì vậy, ngày lễ tôn vinh tất cả các Thánh, đặc biệt là các Thánh Tử đạo, đã được tổ chức ở nhiều vùng khác nhau trên toàn Giáo hội.
Ví dụ tại Đông phương, thành phố Edessa tổ chức ngày lễ này vào ngày 13.5; người Syria vui mừng vào thứ Sáu sau lễ Phục sinh; thành phố Antioch tổ chức vào Chúa Nhật đầu tiên sau Lễ Ngũ Tuần. Cả Thánh Ephrem (- 373) và Thánh Gioan Chrysostom (- 407) đều đề cập đến ngày lễ này trong các bài giảng của họ. Ở phương Tây, ngày lễ Các Thánh cũng được tổ chức vào Chúa Nhật đầu tiên sau Lễ Ngũ Tuần.
Việc chỉ định ngày 1.11 là Lễ Các Thánh như hiện nay là một tiến trình theo thời gian.
Dưới thời Đức giáo hoàng Boniface IV (608-615), Hoàng đế Đông Phương Phocas (r. 602-610) đã biếu tặng một ngôi đền ở Rome cho Giáo hội. Ngôi đền đó được gọi là đền Pantheon, được xây dựng từ thế kỷ thứ I để thờ cúng và tôn vinh các vị thần Roma. Sau khi tiếp quản ngôi đền, Đức giáo hoàng Boniface đã loại bỏ toàn bộ các bài trí ngoại giáo, tượng của các vị thần, và di dời cũng như chôn cất hài cốt của nhiều vị tử đạo Kitô giáo dưới đền này. Vào ngày 13. 5. 609, ngài đã thánh hiến đền Pantheon và biến nó thành Thánh đường dành tôn kính Đức Mẹ và các Thánh Tử đạo (Sanctae Mariae and Martyrs). Từ đó, ngày 13. 5 đã trở thành ngày lễ các Thánh Tử Đạo hằng năm trong 125 năm tiếp theo.
Sau đó, vào ngày 1.11.735, Đức giáo hoàng Grêgôriô III (r. 731-741) tôn sùng một nhà thờ nhỏ tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô để bảo quản các Thánh tích của các Thánh Tông đồ, các Thánh Tử đạo và các Thánh không tử đạo. Do đó, ngày 1.11 đã trở thành ngày chính thức để tổ chức Lễ Các Thánh, đặc biệt là đối với các nhà thờ tại Rôma, vì vậy lễ mừng Các Thánh vào ngày 13.5 trước đây đã bị hủy bỏ. Các quốc gia và thành phố khác đã bắt đầu tổ chức lễ vào cùng ngày với các nhà thờ tại Rôma. Ví dụ như Thánh Bede (-735) đã ghi lại lễ Các Thánh vào ngày 1.11 tại Anh và một lễ kỷ niệm tương tự cũng tồn tại tại Salzburg, Áo.
Vào thế kỷ thứ IX, Đức giáo hoàng Gregory IV (r. 827-844) đã chốt ngày 1.11 là ngày kỷ niệm Các Thánh trên toàn Giáo hội Latinh và công bố đó là ngày kỷ niệm bắt buộc.
Vào thế kỷ XV, Đức giáo hoàng Sixtus IV (nhiệm kỳ từ 1471 đến 1484) đã bổ sung tuần Bát nhật vào lịch Giáo hội, và tuần Bát nhật cùng Lễ Các Thánh đã trở thành một phần của lịch Giáo hội cho đến khi bị loại bỏ vào năm 1954.
Hiện nay, Lễ Các Thánh là một ngày lễ quan trọng, trong đó Giáo Hội toàn cầu tôn vinh các Thánh tử đạo và tất cả các Thánh, nhằm bày tỏ sự kính trọng đối với những người được ban phước từ Thiên Chúa, bất kể họ có được biết đến hay không.
2. Ngày cầu cho các tín hữu đã qua đời.
Thói quen cầu nguyện cho những người đã mất tích có nguồn gốc từ xa xưa. Trong sách 2 Macabe, tường thuật rằng, Giuda Macabe đã ra lệnh cho quân đội cầu nguyện và dâng lễ thay cho các chiến sĩ của họ đã hy sinh: “Ông Giuđa quyên tiền và gửi về Jerusalem để dâng lễ đền tội; ông thực hiện hành động rất đáng kính và cao quý này với hy vọng rằng những người đã qua đời sẽ được sống lại… Dâng lễ tế đền tạ cho các chiến sĩ đã mất tích, để họ được giải thoát khỏi tội lỗi” (2 Mcb 12, 43-46).
Trong thời kỳ đầu, các tín đồ đã qua đời được ghi tên trên Nhà thờ để người trong giáo đường nhớ đến họ trong lời cầu nguyện. Các ngôi mộ được phát hiện trong hang động của Roma đã được khắc lời cầu nguyện để tưởng nhớ những người đã mất.
Trong thế kỷ thứ VI, Đan viện Biển Đức đã tổ chức lễ tưởng niệm các thành viên đã mất vào những ngày sau Lễ Ngũ Tuần tại Whitsuntide. Tại Tây Ban Nha, Thánh Isidore (-636) đã chứng thực cho một lễ kỷ niệm vào thứ Bảy, 8 ngày trước Lễ Phục sinh. Tại Pháp, Thánh Odilo (-1048), viện phụ Đan viện Biển Đức ở Cluny, khuyến khích tất cả các đan sĩ cầu nguyện cho những tín hữu đã mất, và thiết lập ngày lễ này vào 2. 11, ngay sau Ngày lễ Các Thánh, 1. 11. Dần dần, nhiều Dòng tu và Nhà thờ khác cũng áp dụng việc cầu nguyện cho những tín hữu đã mất, là những người đang chờ đợi hưởng hạnh phúc thiên đàng, được gọi là Lễ Các Linh hồn. Từ đó, ngày 2. 11 hằng năm được dành để tưởng nhớ tất cả những tín hữu đã mất.
Trong ngày Lễ Các Linh hồn, nhiều phong tục đã xuất hiện, trong đó có phong tục mỗi linh mục dâng 3 thánh lễ vào ngày 2.11 được đặt ra bởi các tu sĩ Dòng Đa Minh vào thế kỷ XV. Năm 1748, Đức giáo hoàng Benedict XIV đã chấp thuận thông lệ này, và phong tục này đã được lan rộng rất nhanh ở Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Mỹ Latinh.
Trong Thế chiến I, biết được rất nhiều người đã chết trong chiến tranh nhưng không thể cử hành nhiều Thánh lễ được vì nhiều nhà thờ bị phá hủy, Đức giáo hoàng Benedict XV đã cho phép tất cả các linh mục đặc quyền dâng 3 Thánh lễ vào Ngày Các Linh hồn với 3 ý lễ rõ ràng: một cho mục đích cụ thể, một cho tất cả các tín hữu đã qua đời, và một theo ý chỉ của Đức giáo hoàng.
Bên cạnh đó, còn có một số phong tục truyền thống trong ngày Lễ Các Linh hồn như: xin cầu nguyện cho các linh hồn; thăm viếng nghĩa trang để tưởng nhớ và lễ độ cho các linh hồn; tổ chức Thánh lễ tại nghĩa trang…; Tại một số địa phương, trong suốt tháng 11, người ta thường thắp nến và trưng bày ảnh của những người thân yêu đã qua đời trong nhà thờ; nhiều giáo xứ còn ghi tên những người đã khuất vào Sách hằng sống và đặt trong nhà thờ để mọi người cùng cầu nguyện; Ngoài ra, còn có những nơi, chuông nhà thờ thỉnh thoảng vang lên để nhắc nhở mọi người cùng cầu nguyện cho các linh hồn đang luyện ngục…
Với một vài thông tin về Ngày Lễ Các Thánh và Ngày Lễ cầu nguyện cho các tín đồ đã mất, chắc chắn chúng ta sẽ được nhắc nhở rằng:
Trong kỳ nghỉ Các Thánh, những người tín hữu đã qua đời và đang được hưởng hạnh phúc vĩnh cửu (Giáo hội khải hoàn), cùng với những người tín hữu đang chờ đợi để được hưởng kiến Thiên Chúa (Giáo hội đau khổ), được cầu nguyện. Trong khi đó, những người tín hữu đang trên hành trình dương thế (Giáo hội chiến đấu) tin rằng chúng ta cũng sẽ đạt tới đích điểm của mình, quê hương đích thực. Mầu nhiệm Các Thánh thông công là một dịp để tôn vinh các Thánh và nhắc nhở chúng ta về mục đích của cuộc sống.
Con đường dẫn về Nước Trời không chỉ có một lối mà là có vô vàn những con đường khác nhau, đủ để mỗi người có thể tự do lựa chọn và bước đi trên đó. Hành trình đó cũng không phải là một cuộc hành trình đơn độc, nơi mỗi người phải tự mình loay hoay để bước đi, hoặc tự cho rằng mình luôn đúng đường. Nhưng đó là hành trình dẫn chúng ta đi trên con đường của Tin Mừng mà chính Đức Giêsu đã đi qua, để vạch ra, để đi trước, và để dẫn tất cả chúng ta cùng nhau đến đích.
Việc nhớ đến và cầu nguyện cho những tín đồ đã qua đời liên quan chặt chẽ đến niềm tin của chúng ta vào Mầu nhiệm Sự sống. Mặc dù chết là sự thật khắc nghiệt nhất, đau đớn nhất và bất định nhất, nhưng không ai, dù già hay trẻ, giàu hay nghèo, khỏe hay bệnh, hạnh phúc hay khổ đau, giỏi hay dốt… Có thể tránh khỏi cái kết của cuộc đời – cái chết. Tuy nhiên, nhờ có Mầu nhiệm Sự sống, cái chết không phải là điểm dừng cuối cùng vì phía bên kia của cái chết là cuộc sống vô tận, nơi mà Đức Kitô đã trải qua, đã sẵn sàng và đang chờ đợi từng người chúng ta.
Và như ai đó đã từng nói: Nếu không biết cách sống, thì cũng không thể hiểu được cái chết, và nếu không hiểu cái chết, thì cũng không thể biết được ý nghĩa của sự sống vĩnh cửu! Hãy để lòng mở ra để học cách sống và chết mỗi ngày như Đức Giêsu, để được sự sống từ Thiên Chúa, nơi Con Một Ngài đã xuất hiện và trở về, và đến lượt chúng ta cũng sẽ như vậy!
Tìm hiểu thêm về: Tìm hiểu về lễ kính Thánh Tâm Chúa Giêsu
Trả lời