Mẫu Thượng Thiên – Mẫu Cửu Trùng Thiên – Mẫu đệ nhất

Theo Lời Phật tìm hiểu, Bà là một trong 3 vị Tam Tòa Thánh Mẫu trong Tứ Phủ. Nguồn gốc Mẫu Thượng Thiên như thế nào?

Nguồn gốc Mẫu Thượng Thiên

Câu chuyện về Mẫu Cửu Trùng Thiên vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng và vị trí của Mẫu Đệ Nhất giữa bà và Thánh Mẫu Liễu Hạnh vẫn đang được tranh luận. Tuy nhiên, theo các tài liệu chính thống như bản văn chầu, khoa cúng, hình ảnh của Thánh Mẫu Cửu Trùng Thiên rất quan trọng trong thần điện của Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ phủ. Cửu Trùng Thiên có nghĩa là chín tầng trời, tượng trưng cho toàn bộ thế giới nơi Mẫu Thượng Thiên cai quản trên tiên cung, thượng giới.

Mẫu Thượng Thiên là Cửu Huyền Thiên công chúa

Khác với Mẫu Thượng Ngàn và Mẫu Thoải, Mẫu Thượng Thiên không bị giáng trần và ít có câu chuyện về thân thế, nguồn gốc và việc cứu giúp cho nhân dân. Theo một ý kiến, bà có nguồn gốc từ công chúa Cửu Huyền Thiên, một vị thần Trung Quốc. Về công đức của Thánh Mẫu, có thuyết cho rằng bà đã giúp đỡ người dân Việt Cổ đánh đuổi giặc Xuy Vưu xâm lược, và được tôn vinh.

Mẫu Thượng Thiên là Mẫu Liễu Hạnh

Câu chuyện về bà không được nhiều, có thể do đến thế kỷ XV, trong đạo Mẫu xuất hiện Thánh Mẫu Liễu Hạnh, được cho là hóa thân của Mẫu Thượng Thiên. Kể từ đó, công đức và những câu chuyện về Mẫu Cửu Trùng Thiên đều được biết đến dưới tên gọi Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Hiện tại, đền thờ Mẫu Thượng Thiên không được xây dựng nhiều. Có thể một phần là do sau này đã có Đền Mẫu Liễu Hạnh nên đền thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên ít được quan tâm hơn. Tại các đền, điện thờ Tứ phủ, có nơi thờ bà ở chính cung, còn có nơi thờ ở ban trung thiên (giữa trời) để thập phương bái vọng. Một trong những đền thờ chính ở khu vực là Đền Mẫu Cửu ở xã Ninh Sở, huyện Thường Tín, Hà Nội. Đền được xây dựng từ lâu nhưng không ai biết chính xác năm nào.

Theo truyền thuyết của đền, khu vực này trước đây nổi tiếng với nghề đan mây tre. Có một người lão thường qua sông để bán hàng nhưng không có nhiều khách. Một ngày, ông nhìn thấy một bức tượng đang trôi trên sông. Ông bèn lấy dây cột vào bờ và dặn dò bức tượng sẽ quay lại vớt lên sau khi bán hàng xong. Kỳ lạ thay, ngay hôm đó ông bán được nhiều hàng và về sớm để lấy bức tượng. Ban đầu, bức tượng nhẹ nhàng nhưng khi tới nơi đền thờ, bỗng nhiên trở nên nặng nề. Ông lão không thể mang nó đi được nữa, vì vậy ông đặt nó tại đó và thắp hương cho nó mỗi ngày. Từ đó, ông bán hàng ngày càng tốt hơn và tiếng lành truyền ra ngoài. Nhiều người trong khu vực đến cúng viếng và được hưởng lợi. Cuối cùng, nơi đó trở thành một ngôi đền, đó chính là đền Mẫu Cửu Trùng Thiên ngày nay. Năm 2004, ngôi đền bị cháy nhưng hiện nay nó đã được tu bổ và trở nên rực rỡ hơn trước đây.

Đền cô Chín ở đền Sòng Sơn, phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa là một điểm đến thú vị cùng đền Mẫu Cửu Trùng Thiên. Tại nơi này có Cung Cấm dành riêng cho thờ bà và bức tượng Thánh Mẫu Cửu Trùng Thiên được chế tác từ đồng nặng một tấn, cao khoảng 2,3 mét, ngự trên đền Thượng Ba Vì tại đỉnh cao nhất của ngọn núi Cổ Bồng. Hàng năm, lễ Mẫu Cửu Trùng Thiên được tổ chức vào ngày 9/9 âm lịch và thu hút đông đảo người dân đến đây nhang khói cầu xin sức khỏe, tài lộc và bình an.