Đền Cả: Nơi tôn vinh lịch sử và văn hóa đặc biệt

Vị trí Đền Thượng

Theo tìm hiểu từ Lời Phật, từ thành phố Vinh theo Quốc lộ 1A đi hướng Nam, đến đầu địa phận thị xã Hồng Lĩnh, sau đó theo dọc Đê La Giang đến Cống Trung Lương, ngay bên cạnh Cống Trung Lương là Di tích Đền Cả.

Cửa đền Cả là một công trình tôn giáo mang ý nghĩa lịch sử và văn hóa đặc biệt, được xây dựng để thể hiện lòng thành kính và sự tôn kính đối với các vị thần và linh hồn, với kiến trúc độc đáo và cảnh quan đẹp mắt.
Hình ảnh: Cửa đền Cả

Ý nghĩa tên gọi Đền Cả

Đền Cả được biết đến với các tên gọi khác như: Dinh đô quan Hoàng Mười hoặc Mỏ Hạc Linh Từ. Trước đây, Đền là ngôi đền lớn nhất của cả tổng nên được gọi là “Đền Cả” (cả nghĩa là cao nhất, lớn nhất). Ngoài ra, Đền Cả còn được xây dựng trên vùng đất đắc địa nằm ở sự giao nhau của ba con sông (Sông Lam, Sông La và Sông Minh), tạo thành hình dạng của con Hạc. Bởi vì vậy, người dân gọi nó là Đền Mỏ Hạc hoặc Mỏ Hạc Linh Từ, với ý nghĩa là vùng đất thiêng liêng.

Đền Cả nhìn từ trên cao mang lại cho du khách một cái nhìn toàn cảnh về vẻ đẹp kiến trúc và cảnh quan tuyệt đẹp của đền thờ này.
Hình ảnh: Đền Cả nhìn từ trên cao

Quy mô đến từng cảnh

Đền Cả được hình thành cách đây trên 800 năm, vào thời Nhà Lý. Đền có quy mô kiến trúc rộng lớn, bao gồm: Nhà Thượng điện, Trung điện, Hạ điện và Hậu cung (hay còn được gọi là cung cấm). Tuy nhiên, vào khoảng năm 1960, vì đặt ở ngoài đê và gần mép Sông Lam nên Đền Cả dần dần bị lũ lụt cuốn trôi. Nhưng nhờ nỗ lực của chính quyền địa phương và người dân, từ năm 2014, Đền Cả đã được phục hồi và tái thiết lập lại.

Hình ảnh: Đền Cả đã được xây dựng lại khang trang hơn

Đền Cả bái quan Hoàng Mười

Giống như các ngôi đền khác, Đền Cả tôn thờ nhiều vị thần bao gồm cả ông Hoàng Mười, ông Tam Lang và Bà Lê Thị Ngọc Dung, con gái nuôi của Vua Lê Lợi.

Hình ảnh: Đền ông Hoàng Mười tại Hà Tĩnh

Festival Đền Cả

Mỗi năm, tại Đền Cả diễn ra hai lễ hội chính là: Lễ hội Đua thuyền truyền thống trên sông Minh vào dịp đầu xuân và Lễ kỵ của Quan Hoàng Mười vào ngày mồng 10 tháng 10 Âm lịch. Các lễ hội này được tổ chức rất chu đáo, trang trọng và thu hút hàng ngàn du khách cùng người dân tham gia.

Festival Đền Cả rước Ông Hoàng Mười
Hình ảnh: Festival Đền Cả diễn ra viếng thăm Ông Hoàng Mười

Đền Cả là di sản văn hóa lịch sử cấp tỉnh

Vì tôn vinh giá trị lịch sử, truyền thống và đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, vào ngày 28/8/2017, Đền Cả đã được công nhận là một di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Đây là một vinh dự lớn cho nhân dân và một nguồn tự hào cho thị xã Hồng Lĩnh. Sự công nhận này cũng đánh dấu sự quan trọng của Đền Cả trong cuộc sống tâm linh của người dân trong khu vực.