Truyền thuyết Chàng Trai Đồi Nghiêng
Tất cả các văn bản đều khẳng định rằng Cậu bé Đồi Ngang là người con trai của Thánh Mẫu Liễu Hạnh trong lần kỷ niệm Giáng sinh thứ ba.
Sự tích Cậu Bé Đồi Ngang như sau:.
Theo Lời Phật tìm hiểu, Thánh Mẫu Bà Chúa Liễu Hạnh đã được tái thế lần thứ 3 và hiển thánh tại vùng đất Nho Quan, Ninh Bình vào khoảng thế kỉ XVI. Bà hiện thân dưới hình thức cô thôn nữ xinh đẹp và quản lý một quán bán hàng nước ven đường trước cổng đền ngày nay. Thánh Mẫu thường quan sát và thử lòng người phàm, sử dụng phép thuật để đẩy lùi tà ma, diệt trừ tội phạm và bảo vệ cuộc sống yên bình cho người dân.

Khi ấy, một chàng trai tên Mai đến từ Thanh Hóa cũng theo đạo và bị trục xuất. Vận may đã cho họ gặp nhau và hợp ý trong cuộc trò chuyện về cuộc sống hạnh phúc gia đình với con cái. Bỗng nhiên, tiếng khóc của một đứa trẻ vang lên và đó chính là Cậu Bé Đồi Ngang – đứa con được Mẫu Liễu Hạnh và Mai ước nguyện.
Khi cậu bé trưởng thành, anh ta trở thành một người đàn ông với phong thái nam tính, giúp đỡ dân và đất nước. Người ta tin rằng anh ta sống tự do, sẵn sàng cho người có tâm hồn sáng sủa. Tuy nhiên, anh ta cũng rất quyết đoán như một chàng trai. Nếu không thích ai, anh ta sẽ lấy tất cả những gì người đó có. Vì thế, Đền Đồi Ngang ngoài thờ Mẫu Liễu Hạnh còn là một nơi linh thiêng để tôn vinh cậu bé Đồi Ngang.

Đền Đồi Ngang – Phủ Đèo Ngang
Phủ Đồi Ngang, còn được gọi là Đền Đồi Ngang, là một di tích văn hóa tâm linh thuộc hệ thống thờ Mẫu tại Việt Nam. Nó nằm tại xã Phú Long, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình và có thể tham quan cho mọi người bằng cách đi từ quốc lộ 1A tại thị xã Tam Điệp, rẽ vào quốc lộ 12B và tiếp tục đi chừng 1km trên quốc lộ 45.
Đền Đồi Ngang tọa lạc tại đồi thông, thờ phụng Mẫu Liễu Hạnh và nhân vật cậu bé Đồi Ngang. Vì phủ nằm trên đồi có một con đường chạy ngang qua, nên được gọi là Đền Đồi Ngang.

Đền Đồi Ngang được xây dựng vào thời kỳ Lê, sau đó vào năm 1989 đã được khôi phục lại như hiện nay. Đền nằm tại xã Phú Long, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình.

Mỗi năm, đông đảo tín đồ khắp nơi trong cả nước đến đây để cầu nguyện cho cuộc sống an lành, công việc thuận lợi.
Được tổ chức vào mỗi dịp Tết Nguyên Đán tại xã Phú Thịnh, huyện Phúc Thọ, Hà Nội. Đây là lễ hội truyền thống của người dân vùng núi, diễn ra từ thời xa xưa để cầu mong cho một năm đầy đủ mùa màng, bình an và may mắn.Lễ hội Phủ Đồi Ngang được tổ chức vào mỗi dịp Tết Nguyên Đán tại khu vực Phú Thịnh, thuộc huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội. Nó là một lễ hội truyền thống của cư dân đị
Mỗi năm vào tháng 3 âm lịch, cư dân ở đây tổ chức lễ hội đền để kỷ niệm Cậu Bé Đồi Ngang và công chúa Liễu Hạnh, những người đã được vinh danh trong truyền thuyết dân gian vì giúp quân Tây Sơn chống lại kẻ thù. Lễ hội bao gồm các nghi lễ tôn kính và hầu đồng.

Buổi tiệc Cậu Bé Đồi Ngang
Theo tài liệu, Cậu Bé Đồi Ngang được xem là một phần của Tứ Phủ Thánh Cậu. Tuy nhiên, Cậu ít được thấy ở các đền phủ khác ngoài Phủ Đồi Ngang, Phủ Tây Mỗ. Vì vậy, có thể Cậu chỉ là một Cậu Bé địa phương. Tuy nhiên, Cậu Bé Đồi Ngang vẫn là một trong những Cậu Bé nổi tiếng và linh thiêng nhất trong đạo thờ Tứ Phủ.
Ngày tiệc Cậu Bé Đồi Ngang diễn ra vào ngày 7 tháng 3 âm lịch hàng năm.
Trình diễn văn hầu đồng với giá trị tương đương của vở kịch “Cậu Bé Đồi Ngang”.
Truyện Cậu Bé Đồi Thẳng
Trên trời nổi trận mưa sa.
Hồng vân ngũ sắc hoá ra cậu Hoàng.
Nguyên xưa cậu ngự Đồi Ngang.
Có giấy Mẫu truyền cậu kíp ran gay.
Tháng ba trảy hội phủ giày.
Công Đồng, Phủ Bóng ra ngay Phủ Bà.
Về đồng chit chiếc khăn hoa.
Kì thi khoá hội cậu ra kinh kỳ.
Vua yêu, Mẫu lại yêu vì.
Nâng niu như ngọc lưu ly vàng mười.
Ngọc lưu ly càng nhìn càng thắm.
Bông hoa đào càng ngắm càng xinh.
Cậu Hoàng ba bảy tuổi xanh.
Anh tài nhất mực thông minh tuyệt vời.
Trái đào tóc chấm ngang vai.
Tay cầm quyển sổ bút ngọc cài tai đi chấm đồng.
Tai nghe nhạc ngựa long nhong.
Nhạc ngựa cậu Quận đèn chong cậu về.
Con ngựa hồng khoan khoan chân bước.
Giương cung thần bắn suốt mình chim.
Một đàn chim nhạn bay lên.
Tránh sao cho khỏi mũi tên cậu Hoàng.
Cái cung bạc, mũi tên vàng.
Giương cung cậu bắn rõ ràng mười mươi.
Cậu ăn chơi nghiêng nước đổ trời.
Có khi thanh lịch tốt tươi anh hào.
Đền đây khuya sớm ra vào.
Đôi tay nâng bức màn đào quỳ tâu.
Ngày ngày đôi buổi theo hầu.
Vua cha cũng quý Chúa Chầu cũng thương.
Tấu cho phật thánh mười phương.
Thanh đồng đệ tử tựa nương trăm tuổi già.
Tục truyền tháng tám hội Cha.
Tháng ba hội Mẫu gần xa nức lòng.
Cậu Đồi giục ngựa qua sông.
Hèo hoa cậu vác thương đồng phải theo.
Thương đồng tứ núi cũng leo.
Thất sông cũng lội cửu đèo cũng qua.
Chân tâm niệm chữ Di Đà.
Vào chùa Non Nước hái hoa đem về.
Băng rừng vạn dặm suối khe.
Khi chơi Yên Tử lúc về Quỳnh Lâm.
Thương người thành kính nhất tâm.
Cứu cho thoát ách trầm luân mọi loài.
Cậu nay đích thực người trời.
Tỏ lòng trung hiếu thương người trần ai.
Gia ân tiếp lộc ban tài.
Tạ xong ba lễ cậu ngồi nghe văn.
Anh hùng có một không hai.
Côn quyền kiếm kích đủ tài kinh luân.
Đường đường rạng vẻ đai cân.
Cung đeo kiếm giắt tiến quân lên ngàn.
Ba quân nghe lệnh truyền ban.
Bốn phương tám hướng quanh ngàn bủa vây.
Cung vàng cầm chắc trong tay.
Tên thần lắp sẵn tên bay nhẹ nhàng.
Chim ưng đà điểu đại bàng.
Cùng loài hổ bảo sói lang hại người.
Trả lời