Câu hỏi : Thưa Thầy, liệu có sự sống sau khi chết hay không ?
Thầy: Sự sống và cái chết luôn hiện diện cùng nhau, không có sự xuất hiện trước hay sau. Sự sống và cái chết không thể tách rời. Nơi nào có sự sống, nơi đó cũng có cái chết và ngược lại. Điều này cần được quan sát kỹ để hiểu được. Trong đạo Bụt, chúng ta nói về tính tương đồng của mọi vật, có nghĩa là không ai trong chúng ta có thể tồn tại một mình, độc lập. Chúng ta phải tương đồng với các thành phần khác. Điều này cũng giống như bên trái và bên phải. Nếu không có bên phải, bên trái cũng không thể tồn tại. Nếu không có bên trái, bên phải cũng không thể xuất hiện. Không thể tách bên trái ra khỏi bên phải hoặc ngược lại.
Giả sử tôi yêu cầu một người mang nửa bên trái đi đến xóm Hạ và một người khác mang nửa bên phải đến xóm Mới. Tuy nhiên, điều này là không thể thực hiện được. Bên trái và bên phải luôn tương đồng và không thể tồn tại mà thiếu đi một trong hai. Điều này rất rõ ràng, giống như bên trên và bên dưới. Vì vậy, trong đạo Phật, người ta gọi điều đó là tương đồng (Inter-being). Những mặt đối lập luôn đi cùng nhau.
Vì vậy, khi Thượng Đế ra lệnh: “Hãy hiện ra ánh sáng!”, Ánh sáng trả lời rằng: “Con phải chờ đợi, Thưa Chúa!”. Thượng Đế hỏi: “Ngươi còn đợi gì nữa?”. Ánh sáng đáp: “Con đang chờ đợi bóng tối để có thể hiện diện cùng lúc”. Bởi vì ánh sáng và bóng tối tương ứng với nhau. Sau đó, Thượng Đế nói rằng: “Bóng tối đã xuất hiện!”. Ánh sáng đáp: “Vậy con cũng đã có mặt ở đó!”.
Điều này cũng đúng với những cặp từ đối lập như: tốt – xấu, trước – sau, ở đây – ở đó, anh – tôi. Tôi sẽ không thể có mặt ở đó nếu thiếu anh. Tương tự, hoa sen sẽ không thể tồn tại nếu không có bùn. Không có bùn thì cũng không có sen. Hạnh phúc cũng không thể có nếu không trải qua khổ đau, giống như sự sống không thể có nếu thiếu cái chết.
Các nhà khoa học sinh vật học khi quan sát cơ thể con người đã nhận thấy rằng sự sinh và sự diệt đang diễn ra đồng thời. Trong thời điểm hiện tại, hàng ngàn tế bào trong cơ thể chúng ta đang qua đời. Khi ta gãi trên da, nhiều tế bào khô rơi xuống, đó là những tế bào đã qua đời. Và rất nhiều tế bào qua đời trong mỗi giây sống của chúng ta. Do cuộc sống bận rộn, chúng ta không nhận ra điều đó. Nếu tế bào qua đời thì chúng ta cũng đang qua đời. Chúng ta thường nghĩ rằng còn lâu mới qua đời, nhưng thực tế lại không như vậy. Sự qua đời không đợi chúng ta ở cuối con đường, mà nó đang diễn ra ngay bây giờ và ở đây.
Sự chết đang xảy ra liên tục trong mỗi giây, mỗi phút, ngay trong giờ phút hiện tại. Bởi vì có những tế bào chết đi nên mới có những tế bào mới được hình thành. Vì có quá nhiều tế bào được hình thành trong từng giây từng phút nên không thể tổ chức lễ sinh nhật cho chúng được. Theo quan điểm khoa học, ta có thể thấy rõ sự sinh và chết diễn ra liên tục trong giờ phút hiện tại. Vì có những tế bào chết đi nên mới có những tế bào mới được hình thành và vì có những tế bào mới được hình thành nên mới có những tế bào chết đi. Chúng phụ thuộc lẫn nhau để tồn tại. Chúng ta đang trải nghiệm sự sống và sự chết trong từng khoảnh khắc. Không nên nghĩ rằng sự sống bắt đầu từ ngày ghi trong giấy khai sinh, đó không phải là ngày sinh thật sự. Trước đó, chúng ta đã tồn tại. Trước khi được thụ thai trong bào thai của mẹ, chúng ta đã tồn tại trong cha mẹ của chúng ta dưới hình thức khác. Vì vậy, ta có thể nói không có sự sinh, không có một điểm bắt đầu thực sự và cũng không có kết thúc.
Khi chúng ta hiểu rõ rằng sự sinh và diệt đều xảy ra đồng thời, chúng ta sẽ không còn sợ hãi cái chết. Bởi vì sự sống chỉ có thể tồn tại đồng thời với cái chết. Chúng không thể tách rời được. Để hiểu rõ hơn về điều này, ta cần có sự tập trung tâm trí sâu sắc. Ta không nên chỉ tập trung trí não mà còn phải quan sát sự sống trong từng khoảnh khắc của cuộc sống hàng ngày. Ta sẽ nhận thấy rằng sự sinh và diệt xảy ra đồng thời với tất cả mọi vật, từ cây cối, động vật, thời tiết, vật chất và năng lượng. Các nhà khoa học cũng đã chứng minh rằng không có sự sinh mà không có sự diệt, chỉ có sự chuyển đổi từ một hình thái sang hình thái khác. Vì vậy, sự chuyển đổi là sự thật duy nhất, còn sự sinh và diệt chỉ là khái niệm. Những gì ta gọi là sự sinh và diệt đều chỉ là sự chuyển đổi mà thôi.
Khi tiến hành một phản ứng hóa học, chúng ta sử dụng một số hợp chất hóa học để phản ứng với nhau. Khi các hợp chất gặp nhau, sẽ xảy ra phản ứng, một quá trình biến đổi các hợp chất. Đôi khi, có thể nghĩ rằng một hợp chất hóa học đã biến mất, nhưng thực tế là nó vẫn tồn tại dưới dạng khác. Chỉ cần quan sát kỹ, chúng ta sẽ nhận ra điều này.
Khi nhìn lên bầu trời và không thấy những đám mây mà ta yêu thích, ta có thể nghĩ rằng chúng đã biến mất. Tuy nhiên, sự thật là chúng vẫn tồn tại dưới hình thức khác như mưa hay các hình thức khác. Sinh và diệt chỉ là những hiện tượng trên bề mặt, trong khi sự tiếp nối không ngừng là bản chất của mọi thứ. Khi tiếp cận với bản chất không sinh không diệt, ta không còn sợ hãi cái chết. Không chỉ đạo Bụt mà cả khoa học cũng nói về điều này. Hai bên có thể chia sẻ những khám phá của mình, điều này rất thú vị. Chúng ta cần sống đời sống của mình sâu sắc hơn để có thể tiếp cận với bản chất không sinh không diệt.
Thầy trả lời chỉ là một lời mời, một đề nghị thực tập. Chúng ta cần sống cuộc sống của mình một cách chân thật hơn, với sự yên lặng để có thể tiếp cận sâu sắc với những gì đang diễn ra trong ta và xung quanh ta. Khi đó, chúng ta sẽ có cơ hội tiếp cận với bản chất thật sự của thực tại, đó là bản chất vô sinh vô diệt. Niết bàn được gọi là đó trong đạo Phật. Niết bàn chính là bản chất vô sinh vô diệt. Trong đạo Thiên Chúa, chúng ta có thể gọi đó là Thiên Chúa. Thiên Chúa chính là bản chất vô sinh, vô diệt của chúng ta. Chúng ta không cần tìm kiếm Thiên Chúa. Thiên Chúa chính là bản tính chân thật của chúng ta.
Điều này cũng giống như một ngọn sóng tin rằng mình có sinh, có diệt. Mỗi lần con sóng dâng lên cao và khi chuẩn bị xuống thấp, nó cảm thấy lo sợ, nó sợ cái chết. Nhưng nếu con sóng nhận ra rằng nó là nước thì nó sẽ không còn sợ hãi. Trước khi dâng lên cao thì nó đã là nước, trước khi hạ xuống thì nó vẫn là nước và sau khi hạ xuống thấp thì nó vẫn là nước thôi. Không có cái gì chết đi. Vì vậy điều quan trọng là con sóng cần thiền quán để thấy rằng nó là con sóng, nhưng nó cũng đồng thời là nước. Và khi đã biết mình là nước thì con sóng sẽ không còn sợ cái chết nữa. Nó sẽ cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi vươn lên cao và cũng hạnh phúc không kém khi hạ xuống thấp. Nó đã vượt thoát mọi sự sợ hãi.
Có thể bạn quan tâm: 5 đại đệ tử của Thiền sư Thích Nhất Hạnh là ai?
Những đám mây của chúng ta cũng như vậy. Chúng không lo sợ tàn lụi, bởi chúng hiểu rằng nếu chúng không là một đám mây thì chúng có thể trở thành một thứ khác cũng đẹp không kém, ví dụ như mưa hay tuyết.
Vì vậy trong trường hợp sóng, nó không tìm kiếm nước. Nó không cần tìm kiếm gì, bởi vì nó chính là nước ngay trong thời điểm hiện tại. Điều này cũng đúng với Thượng Đế. Chúng ta không cần phải tìm kiếm Thượng Đế ở đâu, bởi chúng ta chính là Thượng Đế. Thượng Đế là bản chất của chúng ta. Chúng ta không cần phải tìm kiếm Niết bàn. Niết bàn là cơ sở hiện tại của chúng ta. Đó là giáo lý của Phật. Nhiều người trong số chúng ta đã có thể trải nghiệm điều đó. Chúng ta biết cách tận hưởng khoảnh khắc hiện tại. Chúng ta biết rằng chúng ta không thể chết được.
Hành tinh của chúng ta là một trong những hành tinh đẹp nhất trong hệ mặt trời. Chúng ta cần biết cách tận hưởng từng bước chân của mình khi bước trên hành tinh này, đó là đất Mẹ – mẹ của tất cả chư Bụt, chư Bồ tát và các Thánh nhân, mẹ của Mahatma Gandhi, Martin Luther King, Chúa Jesus, các vị Bụt và cũng là mẹ của tất cả chúng ta. Chúng ta đang hạnh phúc tận hưởng sự hiện diện của Mẹ. Mẹ của chúng ta hiện diện cả bên ngoài và bên trong mỗi chúng ta. Khi đi dạo trên đồi, chúng ta có thể tận hưởng từng bước chân của mình, tận hưởng sự hiện diện của chính mình và của đất Mẹ, người mẹ vô cùng xinh đẹp. Chúng ta cần biết cách đi để mỗi bước chân, chúng ta có thể tiếp xúc với đất Mẹ một cách sâu sắc. Mỗi bước chân như vậy có thể giúp chúng ta và đất Mẹ trị liệu.
Trả lời