Thông tin dưới đây do Lời Phật tìm hiểu nếu có bất cứ sai sót nào xin góp ý qua phần liên hệ.
Câu chuyện truyền thống của Phật giáo kể rằng, khi đức Phật vẫn còn sống, Ngài A Nan đã hỏi về lý do tại sao Phật đã cho phép đệ tử ăn ngũ tịnh nhục (bao gồm năm loại thịt thanh tịnh: thịt ăn mà không thấy người giết; thịt ăn mà không nghe tiếng kêu của con vật bị giết; thịt ăn mà không nghĩ người khác giết cho mình; thịt của con thú tự chết; thịt của con thú bị ăn chết). Nhưng bây giờ, tại sao Ngài lại cấm đệ tử ăn thịt cá?
Phật đã trả lời Ngài A Nan rằng: “Vì độ trình độ của các ông trong giai đoạn đầu còn thấp, chưa đủ để học và thực hành giáo pháp Đại Thừa đúng cách, nên tôi chỉ dạy giáo pháp Tiểu Thừa và sử dụng ngũ tịnh nhục làm phương tiện tạm thời. Nhưng hiện nay, độ trình độ của các ông đã cao hơn, có thể học và thực hành giáo pháp Đại Thừa, do đó tôi cấm ăn thịt cá. Nếu ăn, các ông sẽ vi phạm giới sát sanh, không thể đạt được hạt giống từ bi bình đẳng và không thể tu hành thành Phật được.”
Thảo luận về ý nghĩa của câu chuyện này cho rằng lời dạy của Phật rõ ràng: Ăn chay, hay nói cách khác không ăn thịt động vật, là một phần của việc thực hành giáo pháp; tuân thủ các quy tắc, nuôi dưỡng lòng từ bi và tinh thần bình đẳng.
Đây là một trong những bài học quan trọng của Phật tử trong cả hai truyền thống Phật giáo Nguyên thủy (Theravada) và Phật giáo Đại thừa (Mahayana). Nếu đã theo đạo từ bi, không có lý do gì để không áp dụng đức từ bi vào cuộc sống hàng ngày, từ tư tưởng, lời nói cho đến thói quen ăn uống.
Tuy nhiên, một số người cho rằng theo tín đồ Phật giáo Nguyên thủy, không có việc ăn chay trong thời kỳ của Đức Phật Thích Ca. Vì vậy, Phật giáo Nguyên thủy khuyến khích ăn uống đúng lượng và cân bằng để có đủ sức khỏe cho việc tu hành. Trong tín ngưỡng Phật giáo Nguyên thủy, không quan trọng ăn chay hay không, chỉ cần thanh tịnh được ba nghiệp thân, khẩu và ý.
Thêm vào đó, Đức Phật đã không đồng ý với Đề Bà Đạt Đa về việc cấm hàng Tỳ kheo ăn thịt cá sau khi được thỉnh cầu. Điều này được chứng minh trong kinh Jivaka, khi Ngài dạy rằng: “Trong ba trường hợp, thịt được thọ dụng (tam tịnh nhục): không thấy, không nghe và không nghi (vì mình mà giết). Trong ba trường hợp này, thịt được thọ dụng”, (Kinh Jivaka, Trung Bộ II, tr.71).
Tìm hiểu thêm: Ý nghĩa của những lời Phật dạy về tình bạn và cách lựa chọn bạn đúng đắn
Do đó, trong thời đại của Phật, các vị Tăng vẫn có thể sống nhờ vào những món ăn được dâng cúng trong khi ăn uống, không phân biệt giữa món chay và mặn, trừ những thực phẩm nằm ngoài Tam tịnh nhục.
Khi Phật giáo Đại thừa ra đời, hầu hết các kinh điển không đề cập đến việc ăn thịt được cho phép trong tôn giáo này. Thậm chí, các kinh này còn rõ ràng khuyến khích không ăn thịt.
Trong bộ kinh Lăng Già (Lankavatara), chương 8, về chế độ ăn uống, Phật đã dạy rằng: “Mahàmati ơi, thức ăn của người trí não không bao gồm thịt và máu. Vì vậy, vị Bồ tát không nên ăn thịt của con chó, con bò… Hay thịt người, hoặc bất kỳ loài động vật nào khác. Vị Bồ tát sống trong Đại bi, yêu thương tất cả các sinh vật như đứa con độc nhất, vì vậy phải tránh ăn thịt…”
Tiếp theo, Phật đã đưa ra tám lý do để giải thích tại sao người Phật tử không nên ăn thịt. Trong đó, lý do cuối cùng Phật đã thừa nhận rằng “đó là phương tiện để nói giáo pháp cho ăn Tam tịnh nhục và Ngũ tịnh nhục”, nhưng “hiện nay trong kinh này, đã xóa bỏ tất cả các phương tiện, bất kể lúc nào, chủng loại nào, phạm thuộc loại thịt chúng sinh, tất cả đều đoạn dứt”. Có thể nói rằng kinh Lăng Già là cột mốc quan trọng trong việc hủy bỏ mọi phương tiện ăn tịnh nhục được quy định trước đó bởi Phật.
Trả lời