Theo Lời Phật tìm hiểu, Quán Thế Âm là một trong những vị Bồ tát được tôn kính thờ phụng rộng rãi nhất trong Phật giáo.
Tầm quan trọng của hình tượng Quán Thế Âm Bồ Tát
Trong Kinh Bát Nhã Ba-La-Mật, Quán Thế Âm Bồ Tát được biết đến là Quán Tự Tại Bồ Tát, chứa đựng một triết lý sâu sắc và phương thức tu tập đầy ý nghĩa nhờ vào quán chiếu mà có thể đạt được sự tự tại và giải thoát.
Trong Kinh Diệu Pháp Liên Hoa, Đức Phật đã giải thích rõ cho Vô Tận Ý Bồ Tát về ý nghĩa của danh hiệu Quán Thế Âm là do khi nghe âm thanh của chúng sanh gọi tên mình, vị Bồ tát này sẽ ngay lập tức dùng âm thanh để giải thoát khỏi khổ đau.
Nếu có hàng trăm ngàn vạn chúng sinh đang chịu đau khổ và nghe đến danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát, tất cả đều sẵn sàng tôn kính Ngài. Khi đó, Bồ Tát Quán Thế Âm sẽ lập tức lắng nghe tiếng kêu cứu và giải thoát họ.
Phật tử trên khắp mọi miền đất nước đã quá quen thuộc với hình ảnh của Quan Thế Âm Bồ Tát, một người phụ nữ đoan trang và xinh đẹp. Tại một số nơi, Quan Thế Âm Bồ Tát còn được gọi là Phật Bà Quan Âm. Tuy nhiên, có những ý kiến cho rằng Quan Thế Âm Bồ Tát là một nam nhân, chứ không phải là nữ. Vậy thực tế về giới tính của Quan Thế Âm Bồ Tát là như thế nào và tại sao lại có những cuộc tranh luận phi lý như vậy, đó là điều đang được bàn tán rộng rãi.
Khi tôn kính một vị Phật, việc hiểu rõ ý nghĩa của tướng hình, hình ảnh và hình tượng của vị Quan Thế Âm là rất quan trọng đối với mọi người.
Quan Âm Bồ Tát là bức tượng nam hay nữ?
Phật Giáo tin rằng 10 phương chư Phật không bao gồm nữ giới. Tuy nhiên, Đức Quán Thế Âm có thể hiện thân dưới nhiều hình tượng khác nhau như nam, nữ, già, trẻ, người, thú vật, núi sông… Tùy theo tâm niệm của mỗi người. Vì vậy, không thể chắc chắn Đức Quán Thế Âm là nam hay nữ.
Trong lịch sử Trung Quốc, Quan Âm từng được tưởng tượng dưới hình dạng nam giới và thậm chí có tượng để râu trong hang động ở Đôn Hoàng cho đến thế kỷ thứ mười. Tuy nhiên, đến khoảng cuối thế kỷ thứ mười, Quan Âm được mô tả dưới hình dạng nữ nhân và mặc áo trắng. Nguyên nhân có thể là do sự kết hợp giữa Phật giáo và Lão giáo trong thời kỳ này hoặc do sự ảnh hưởng của Mật Tông, trong đó Từ bi và Trí huệ được thể hiện thành hai dạng nam nữ. Quan Âm được xem là vị Bồ tát giúp phụ nữ hiếm muộn và được liên kết với nữ thần áo trắng Đa La và Bạch Y. Từ đó, áo trắng trở thành biểu tượng của Quan Âm và hình dạng phụ nữ của vị Bồ tát này chỉ mới được thịnh hành từ đời Đường bên Trung Hoa.
Người Tây Tạng thường tạo hình tượng Đức Quán Thế Âm dưới dạng người nam, biểu tượng cho sức mạnh vững chắc và oai hùng để đánh bại các thế lực xấu xa. Họ tuân theo tôn giáo Mật Tông, thường đọc thần chú và sử dụng ấn quyết để đạt được sự giác ngộ và phát triển trí tuệ.
Cho đến thời điểm hiện tại, hầu hết tại tất cả các địa điểm thờ cúng ở khu vực Á Đông đều quen thuộc với hình ảnh của Bồ Tát dưới hình dạng là một người phụ nữ.
Đức Phật Quán Thế Âm Bồ Tát
Trong tôn giáo Phật giáo, giới tính của vị Phật không được coi là quan trọng. Những người theo đạo Phật không quá quan tâm đến giới tính và sự sinh sản của các vị Phật và Bồ tát mà họ thờ phụng. Tuy nhiên, vì đơn giản là người ta cảm thấy quen thuộc, danh xưng “Phật bà” hay “Phật ông” không được sử dụng trong ngôn ngữ chuyên môn Phật giáo. Bồ Tát Quán Thế Âm đã sử dụng trí tuệ thần thông để tạo ra “Chủng Loại Câu Sanh Vô Hành Tác Ý Sinh Thân”, một phương pháp có thể thu hút sự chú ý của những người tu hành với nhiều hình tượng khác nhau, không cần phải là nam hay nữ, con người hay vật thể, vì vậy được gọi là phi tướng.
Ngoài ra, theo đạo Phổ Môn, khi giúp đỡ mọi người, Bồ Tát thường biến hình thành 32 hình tướng khác nhau. Có khi trở thành người đàn ông hiền lành, có khi trở thành phụ nữ tín nghĩa, hay khiến mình trở thành người tu hành đạo đức cao cả.
Đức Đức Phật Quán Thế Âm Bồ Tát như chúng ta thường thấy hiện nay chỉ là một biểu tượng được nhiều người quen thuộc và công nhận.
Trong các quốc gia tuân theo Phật giáo Bắc truyền, đa số người tôn sùng Bồ tát Quán Thế Âm dưới hình ảnh một nữ thần. Bởi vì trong tâm trí của tất cả mọi người, ngài là một người Mẹ hiền, thường bảo vệ và giúp đỡ cho tất cả các sinh vật, đặc biệt là trong những tình huống khó khăn.
Theo Kinh Bi Hoa, ngài Quán Thế Âm trước đây là thái tử con của vua Vô Tránh Niệm. Khi Đức Bảo Tạng Như Lai ra đời giáo hóa chúng sinh, vua và thái tử đều xuất gia, vua Vô Tránh Niệm trở thành Phật và làm giáo chủ của cõi Cực lạc, lấy hiệu A Di Đà. Thái tử công sanh về cõi Cực lạc và trở thành Bồ tát Quán Thế Âm. Ngoài việc hướng dẫn chúng sinh theo đạo A Di Đà, Ngài còn cầu nguyện để cứu giúp tất cả chúng sinh nếu họ niệm danh hiệu của Ngài với thành tâm.
Theo kinh Pháp Hoa, Bồ tát Quán Thế Âm được cho là có sức mạnh đặc biệt, có khả năng hiện thân với nhiều hình dạng khác nhau để cứu độ con người. Ngài có thể hiện thân với các hình dạng như Phật, Duyên giác, Thanh văn, Phạm vương, Đế thích, Sa môn, Trưởng giả, Cư sỹ, Phụ nữ, Thần và Thượng đế… Để thực hiện các ước nguyện và giúp đỡ cho mọi người.
Bởi vì muốn giúp đỡ mọi người, Người hiện thân là Bồ tát. Trong kinh Bi Hoa, đức Phật thường gọi đức Quan Thế Âm Bồ Tát là Thiện – nam – tử tốt! Vì vậy, Quan Thế Âm Bồ Tát không thể là nữ giới.
Dựa trên các tài liệu về tôn giáo, truyền thuyết dân gian, kinh sử Trung Quốc từ thời nhà Châu vua Chiêu Vương đến hiện đại và lịch sử Việt Nam từ đầu thế kỉ thứ 3 đến cận kim, Quan Thế Âm Bồ Tát đã xuất hiện trong các gia đình quý tộc và dân thường để giúp đỡ và cứu rỗi chúng sinh.
Nhờ sự chỉ đạo của thế đạo để hướng dân gian trở lại đạo đức và loại bỏ những điều xấu xa khỏi tâm hồn. Giống như Quan Âm Diệu Thiện trong thời kỳ của vua Vương Trang, Quan Âm cầm giỏ cá trong thời kỳ của vua Tôn Huyền nhà Đường, Quan Âm Thị kính trong thời kỳ nhà Minh và Quan Âm linh thiêng trong thời kỳ nhà Nguyễn.
Do lòng tôn kính của người dân vùng Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng, hình ảnh người Mẹ hiền, yêu thương con cái và chăm sóc tâm hồn khổ đau của mọi người, được tôn vinh và ngưỡng mộ. Vì vậy, Ngài không chỉ thể hiện dạng nữ mà còn có thể có nhiều hình dạng khác.
Vì thế, tượng Chúa được thờ cúng ở khắp mọi nơi chủ yếu là hình dáng nữ. Tuy nhiên, ở một số đền chùa ở miền Bắc Việt Nam và Trung Quốc, tượng Chúa được thờ cúng là hình dáng nam.
Tìm hiểu thêm về: Sự tích Bồ tát Phổ Hiền
Đức Quán Thế Âm Bồ Tát là người có thể sử dụng “Mắt Phật” của mình để lắng nghe và hiểu được mọi nỗi đau khổ, sự phiền não của con người để giúp đỡ họ thoát khỏi khổ đau.
Khi có việc gì đau khổ, người ta thường kêu nơi Phật Quán Âm.
Oan ức, thiệt thòi người ta cũng đến trước Phật Quán Âm.
Vợ chồng muộn con thường được khuyên nên đến cầu nơi tượng Đức Phật Quán Âm.
Bồ tát Quán Thế Âm là một vị Bồ tát đã chứng thân và nhập Pháp thân. Sau khi đạt được sự an trụ trong Pháp thân, ông/ bà đã có được sức mạnh phi thường, không phân biệt giới tính hay đẳng cấp. Do đó, không thể đặt câu hỏi “nam hay nữ” đối với những người đã nhập Pháp thân.
Theo lời dạy của Kinh A Di Đà, người chỉ khi đạt được Thánh quả mới có thể đến cõi cực lạc, không phân biệt nam hay nữ. Trong khi đó, Kinh A Hàm nói rằng phụ nữ có 5 chướng không thể trở thành Phật. Tuy nhiên, Bồ Tát Quan Thế Âm lại hiện thân dưới hình hài của một người phụ nữ.
Về mặt Ứng hoá thân, như đã trình bày, tùy vào tình huống, điều kiện và loại sinh vật, Bồ tát sẽ hiện thân tương ứng để cứu độ.
Sự xuất hiện của một người phụ nữ nhằm để thay đổi tâm hồn tà ác và giới hạn sự xa hoa và trụy lạc là mục đích của Quan Thế Âm Bồ Tát, và từ đó, hình ảnh của Ngài được biểu hiện dưới hình thức nữ giới trong một số nước châu Á. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta cần hiểu rằng đây chỉ là một hình thức biểu hiện, không phải là hình tượng Phật Thân của Ngài.
Danh hiệu Quan Thế Âm Bồ Tát trong dân gian được ai cũng biết đến, Ngài luôn xuất hiện ở những nơi có con người đang trải qua khó khăn để giúp đỡ. Ngài đi khắp nơi để giáo dục con người, dẫn dắt họ theo đạo Phật, luôn yêu thương tất cả mọi người, không phân biệt tôn giáo hay địa vị xã hội, không giữ hận thù hay để tâm với những người đã xúc phạm hay đối xử không tốt với Ngài. Vì thế, Quan Thế Âm Bồ Tát được coi là người mẹ của nhân loại, luôn che chở và giúp đỡ tất cả con người vượt qua khó khăn trong cuộc sống để trở thành người có ích và tốt đẹp hơn.
Trả lời